Nieuw stuk van Romeinse Limesweg ontdekt

Zwammerdam - Bij opgravingen door Vestigia is tussen Zwammerdam en Bodegraven een nieuw stuk van de Romeinse Limesweg ontdekt en vastgelegd. De opgravingen waren noodzakelijk vanwege de bouw van een kleinschalig zorgcentrum door Ipse De Bruggen op het erf van de voormalige boerderij Molenzicht aan
de Rijksstraatweg in Zwammerdam.

Uit meldingen van amateurarcheologen en eerder uitgevoerd booronderzoek was bekend dat tussen de spoorlijn Alphen-Bodegraven en het boerderijenlint aan de Rijksstraatweg in de ondergrond op sommige plaatsen onder de weilanden een grindspoor aanwezig is. Eén van die percelen is nu nader onderzocht. Bij de opgravingen is de zuidoever van de Romeinse Rijn teruggevonden. Deze lag ter hoogte van Zwammerdam enkele honderden meters zuidelijker dan de huidige Oude Rijn. De Rijn was toen ook veel breder dan die nu is. Langs de oever lag een smal stuk iets hoger opgeslibde grond, de oeverwal. Daarop is de weg aangelegd. Tussen Zwammerdam en Bodegraven was die oeverwal heel smal; niet meer dan enkele tientallen meters breed. Daarachter begon vrijwel gelijk een moerassig komgebied. Veel ruimte voor een weg was er dus niet en daarom lag de weg dus ook vrijwel langs de waterkant.

Constructie van de weg

De Romeinse militairen bouwden hun wegen in onze streken volgens een min of meer vast concept met een aantal uitvoeringsvarianten toegesneden op de mogelijkheden en beperkingen van het landschap. Het nu ontdekte stuk weg was vrij eenvoudig uitgevoerd. Op de oeverwal is een strook van 20 m breed aan de landzijde afgebakend met een smalle bermsloot. Aan de binnenkant daarvan is de oever wat opgehoogd met klei zodat de natuurlijk aanwezige rug wat breder en hoger werd. Daarop is een grindpakket aangebracht, dat in de eeuwen daarna grotendeels in de ploegvoor is opgenomen en verspreid is geraakt over een breder gebied. Hoe breed het eigenlijke wegdek in de Romeinse tijd was, laat zich daarom niet meer precies vaststellen, maar waarschijnlijk was dat niet meer dan 6 tot 8 m.

Veel ruimte voor andere activiteiten was er op de smalle oever naast de weg niet. Er zijn dan ook in de opgegraven strook geen sporen van Romeinse bewoning of ander landgebruik gevonden. Het schaarse begeleidende vondstmateriaal vormt daarvoor eveneens een bevestiging. Gelukkig is er wel genoeg gevonden om een andere datering dan in de Romeinse tijd (1e tot 3e eeuw na Christus) uit te sluiten.

Belang

De aangetroffen weg is weer afgedekt en wordt met een uitzondering van een klein stukje verbrede sloot verder gespaard in de nieuwe inrichting. Het nieuwe stukje Romeinse weg maakt het mogelijk het tracé van de Limesweg tussen de Romeinse forten bij Zwammerdam-Hooge Burch en die in het centrum van Bodegraven preciezer te projecteren. Tot nu toe werd in dit stuk nog gewerkt met verschillende alternatieven. Het is de bedoeling dat het tracé met de rest van de Nederlandse Limes onderdeel gaat uitmaken van het Unesco werelderfgoed.

www.vestigia.nl

Beeld: Vestigia