Handen ineengeslagen voor herstelplan plas Ravensberg

Reeuwijk - Al jaren zijn er bij inwoners en organisaties die het Reeuwijkse Plassengebied een warm hart toedragen, grote zorgen over het behoud van de kwaliteit van het gebied. Onder andere over de natuurplas Ravensberg, waar het verval van de eilanden aanzienlijk is. Daarom is door de Stichting Veen, het Overlegplatform Toekomst Reeuwijkse Plassen (OTRP) en de gemeente een project gestart met als doelstelling te onderzoeken op welke wijze de eilanden beter en duurzaam beschermd kunnen worden, zodat het waardevolle eilandensemble in zijn huidige, onbebouwde vorm behouden kan blijven.

Bij het behoud van de kwaliteit van het plassengebied gaat het niet alleen om de waterkwaliteit, maar ook om het behoud van de natuur- en landschapswaarden en de cultuurhistorische aspecten. De laatste jaren is er veel geld geïnvesteerd in herstelprojecten. Het meest opvallend is wellicht de miljoeneninvestering die het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft gedaan in de aanleg en het herstel van natuurvriendelijke oevers. Ook veel particulieren hebben, vaak gesteund door het stimuleringsfonds van de Stichting Veen, daaraan een steentje bijgedragen. Aan de natuurplas Ravensberg is relatief weinig aandacht besteed. Tot nu.

John van Gemeren en Andrea Grim van Watersnip Advies, het bedrijf dat van de gemeente opdracht heeft gekregen om een startnota over de aanpak op te stellen, vertellen dat zij zich richten op een drietal aspecten:

1. Het aantonen van de urgentie voor behoud en herstel van de eilanden in de Ravensberg;
2. het verrichten van een eerste verkenning naar de benodigde geldstromen op basis van het inmeten van oeverlengtes en waterdieptes;
3. het vergroten van het maatschappelijk draagvlak voor een complete herstelactie.

Niet geheel verrassend toonde het onderzoek aan dat veel eilanden toe zijn aan een grondige herstelbeurt. En dat het nodig is te komen tot een doelmatig beheer om de eilanden duurzaam in stand te houden.

Draagvlak

Omdat de plas Ravensberg, met een oppervlakte van zo'n 150 hectare, voor het overgrote deel eigendom van particulieren is, komt voor een herstelproject de eigen verantwoordelijkheid, creativiteit en betrokkenheid van de eigenaren meer centraal te staan. Om de ambities te kunnen waarmaken, is een stevig draagvlak bij de eigenaren dan ook absoluut noodzakelijk. Met een beperkt budget start de Pilot Herstel eilanden Plas Ravensberg. Doel is voorlopers te stimuleren actie te ondernemen om herstelmaatregelen uit te voeren en daarmee als voorbeeld te dienen voor volgers. Het herstel is gericht op het creëren van een uitgangssituatie voor de ontwikkeling van vegetatie. Eigenaren worden uitgedaagd met creatieve oplossingen te komen voor oeverherstel. Het is daarbij de wens om tot een samenwerkingsverband te komen om uitvoering te geven aan het vervolg van de aanbevelingen uit de startnota.

Om de eigenaren mee te nemen in het proces werd onlangs een zeer goed bezochte informatiebijeenkomst gehouden. Wethouder Robèrt Smits (portefeuille natuur) opende de avond met een pakkende toespraak. Daarin sprak hij de gemeentelijke steun uit voor een herstelplan, omdat de gemeente wil dat het complete eilandencomplex in zijn huidige onbebouwde staat behouden blijft voor de toekomst. Deze positieve start zette de toon voor de avond. John van Gemeren lichtte de voorlopige herstelnota toe en prikkelde de eigenaren om zelf creatief te werken aan herstel van beschermende begroeiing rond de eilanden. Andrea Grim, adviseur bij Watersnip, presenteerde een actie om eigenaren op korte termijn een bijdrage te geven in de vorm van palen. De eigenaren hebben tot 20 november de tijd om te laten weten of zij een beperkt aantal palen willen ontvangen om herstel van bedreigde en ernstig bedreigde eilanden nog dit jaar aan te pakken met het geleverde materiaal.

Natuur ervaren tijdens werkdag

De werkgroep Vrijwillig landschapsbeheer van het IVN IJssel en Gouwe gaat de teloorgang van een aantal eilanden in de plas Ravensberg aan het hart. Daarom organiseert de werkgroep al jaren met een grote regelmaat werkdagen op de eilanden in die plas. Op zaterdag 24 november gaat een groep vrijwilligers aan de slag op eiland de Grote Akker. Bomen worden geknot en gesnoeid. Dit levert palen en takkenbossen op, waarmee een begin kan worden gemaakt met het herstel van de meest bedreigde oevers. Door de oevers vrij te maken van houtopslag, wordt de groei van oevervegetatie (onder andere riet) bevorderd. Er is veel werk te doen, dus iedereen die een dag in de natuur de handen uit de mouwen wil steken, is van harte welkom. Aanmelden via e-mail t@neringbogel.demon.nl. Het IVN zorgt voor soep. De boot vertrekt om 9.00 uur vanaf de steiger achter de kerk van Sluipwijk. De werkdag eindigt rond 15.00 uur.

Ook de Wildbeheereenheid Reeuwijk en Omstreken (WBE) is een warm voorstander van het behoud van de eilanden. Van oudsher is er altijd gejaagd op de plassen en met veel kennis en kunde werden de eilanden behouden en onderhouden. Door verandering van de wetgeving, waarbij de jachtgebieden vergroot werden van 1 naar 40 hectare, verdween de animo om de eilanden te behouden. Omdat de WBE het behoud van het erfgoed echter van groot belang vindt, wil ook deze organisatie een plan opstellen voor een goed beheer en behoud. Om daartoe een eerste stap te zetten wordt eveneens op zaterdag 24 november het eerste eiland 'bij de kop' genomen. Leden van de WBE worden opgeroepen aan deze werkdag deel te nemen maar ook andere belangstellenden zijn welkom. De deelnemers verzamelen zich om 9.00 uur op de hoek Bosmankade/Zoetendijk. De lunch wordt gezamenlijk met de IVN-groep genuttigd.

Tekst: Bert Verver

Beeld: Bert Verver en Watersnip Advies