Trofee voor 50 jaar lidmaatschap kwaliteitsbakkers

Sinds 1969 is de bakkerij van de familie Van Daalen lid van het Gilde van kwaliteitsbakkers: stichting Echte Bakkersgilde. Afgelopen week ontvingen Ko, zijn echtgenote Carla en hun twee zoons Stefan en Guido de jubileumtrofee uit handen van de directeur van die stichting Geert Caniels.

Van Daalen is een echte bakkersfamilie, die begon bij opa Co in 1937 in Waarder. Er is zelfs nog een receptenboekje van opa Co. Zijn zoon Cois, de vader van Ko en opa van Stefan en Guido, is ook altijd in de bakkerij werkzaam geweest. Ondanks de oproep van de bezetter om zich tijdens de Tweede Wereldoorlog te melden voor de arbeidsinzet, bleef Cois in de bakkerij werken. Als het alarm ging, verstopte hij zich onder een constructie van strobalen. De dorpsbewoners zagen Cois niet, hij kwam zelfs niet naar buiten voor de kapper. Daardoor had hij lang haar, destijds heel ongebruikelijk.

Bodegraven

Kort na de Tweede Wereldoorlog verhuisde het gezin Cois van Daalen (vader, moeder en twee zoons) naar Bodegraven, waar de bakkerij in de Prins Hendrikstraat werd voortgezet. In eerste instantie samen met broer Izaak, maar deze werd al snel bakker in de industriële bakkerijsector. Het brood werd voornamelijk uitgevent. Niet meer met de hondenkar, zoals dat nog in Waarder gebeurde, maar met de handkar en bakfietsen. En al vrij snel, wat toen uniek was, met de auto. Achter het kleine bakkerswinkeltje kwam je via de keuken en de woonkamer bij de bakkerij. Op zaterdag was de winkel te klein en lag de woonkamer vol met brood. De zondag was naast de kerkgang een dag om de rekeningen te schrijven.

Ieder zijn eigen wijk

Op rekening kopen was in het algemeen goed. En uiteraard kocht je als protestant niet bij een roomse bakker. Om het probleem van meerdere protestantse bakkers op te lossen, kocht je de ene week bij de één en de andere week weer bij de andere bakker. Het brood, drie ponders, werd ongesneden verkocht. De broden zijn nu, evenals de gezinnen, een stuk kleiner. De keuze bestond uit wit of bruin, wat ook wel grauw brood werd genoemd. 's Nachts werd er gebakken en de volgende dag werd er bezorgd.

Erg gezellig

Als iemand uit de bakkerij jarig was, dan werd daar bij stilgestaan. Niet met een gebakje, maar met een borreltje. "Als jochie ging ik die aan de overkant bij de kroeg halen", vertelt Ko. Maar we gingen er niet naar toe. Dat hoorde niet. Er werd tijd genomen voor zo'n jarige, wat maakte dat ik meer dan één keer de straat overstak. Inderdaad, soms werd het wel erg gezellig."

Natuurproduct

"Ik heb van jongs af aan in de bakkerij gewerkt. Geen verplichting, dat verliep heel natuurlijk. Mijn vader kon makkelijk de verantwoordelijkheid uit handen geven. Tot zijn 86^ste was hij nog in de bakkerij te vinden. Met hart en hand gebakken, zo heb ik altijd in het vak gestaan. En nu nog steeds. Wat er in ons brood zit en waar het vandaan komt? Streekproducten zoals het meel van de Arkduif (de Bodegraafse Molen) en natuurlijk bier voor ons molenbierbrood van de plaatselijke bierbrouwer. Zoveel mogelijk Nederlandse ingrediënten van hoogwaardige kwaliteit. Natuurlijke producten zijn onderhevig aan het weer. De luchtvochtigheid verschilt tijdens een zonnige dag of wanneer er onweer in de lucht hangt. Het heeft invloed op het proces van gisting, rijzen en bakken. Het is geen vanzelfsprekendheid dat het elke dag lukt. Ambachtelijk, met een goed vingerspitsengevoel; bak je iets korter met hogere temperatuur of juist andersom. Het is nooit een kant en klaar recept."

Geen zesjesmentaliteit

''Als familie, inmiddels zitten ook de zoons in de zaak, zijn we behoorlijk perfectionistisch; een zesje is niet goed genoeg. Het paasbrood vonden we pas na drie keer uitproberen goed genoeg. Je kunt brood in twee uur bakken, ambachtelijk brood doet daar dubbel zo lang over. Dat bakproces vinden wij belangrijk, evenals de ingrediënten. Dit alles maakt echt het verschil."

Opvolging

En dan ineens is het 2019. Ko: "Groeien is nooit ons doel geweest. Het is simpelweg zo ontstaan. Inmiddels zijn er zeven BROOD&KO filialen." Zowel Stefan als Guido hebben affiniteit met het ambachtelijke bakkersvak. Stefan: "Ik denk de creativiteit. Je maakt wat je verkoopt. En wat je verkoopt, kun je zelf creëren, je hebt er volledig zelf de hand in." En dan zijn we weer terug bij de slogan 'met hart en hand gebakken'!

Tekst: Marlien van Leeuwen
Beeld: Marlien van Leeuwen en Esther Noordergraaf

Tegenhanger van fabrieksbrood

Als tegenhanger van het destijds in zwang komende fabrieksbrood als Tarvo, Bums en King Corn is in het verleden de stichting Echte Bakkersgilde opgezet. Een paar jaar na de oprichting werd ook opa Cois van Daalen in 1969 lid. Lidmaatschap van het Echte Bakkersgilde moet je blijvend verdienen. Producten worden door het jaar heen door het Nederlands Bakkerij Centrum beoordeeld op kwaliteit. Ook de winkels moeten voldoen aan tal van eisen op het gebied van hygiëne en uitstraling. Scoor je onvoldoende, dan wordt er afscheid van je genomen als Echte Bakker. Het herkenbare logo staat voor ambachtelijk geproduceerd brood. Voor 100% natuurlijke ingrediënten. De bakkers delen onderling hun kennis; soms is het wiel namelijk al door een collega uitgevonden. Het Gilde was voor de jonge Ko van Daalen een waardevol netwerk. "Oudere collega Echte Bakkers konden mij precies vertellen wat ik goed deed, maar ook wat beter kon. Daar heb ik heel veel aan gehad. Dat moeten onze klanten ook kunnen proeven."