Verhalen uit het archief: Dorpsgrenzen waren probleem bij brandbestrijding

In deze serie verhalen is al verteld over de brandbestrijding in Nieuwerbrug en Bodegraven. Aan het begin van de vorige eeuw lagen de dorpsgrenzen nog al ingewikkeld, vooral die met Zwammerdam.

Door Cock Karssen

De grens met de gemeente Zwammerdam lag toen die in de van Tolstraat, waar nu Expert is, terwijl ook heel het gebied van Oud Bodegraven tot in de zestiger jaren bij Zwammerdam hoorde. Als daar brand uitbrak moest de brandweer van dat dorp dus het bluswerk uitvoeren. Dat gaf nogal eens problemen, wat ook blijkt uit het volgende krantenverslag uit april 1933: 'Bij de familie J.de Vries in Oud Bodegraven brak dinsdagavond brand uit, waarbij de rieten kap van de boerderij al snel in lichterlaaie stond. De brand was vanaf de Goudsestraatweg in Bodegraven duidelijk te zien, maar de Bodegraafse brandweer en de motorspuit mochten niet uitrukken, hoewel hun handen jeukten. Door de buurtbewoners was direct na het uitbreken van de brand iemand naar Zwammerdam gestuurd, om de brandweer te alarmeren. Deze bode was echter vergeten, of wist het niet, dat er een Zwammerdamse spuit aan de Overtocht stond in het brandweerhuisje daar. Hij was helemaal naar Zwammerdam zelf gegaan, en dat kostte veel tijd. De opperbrandweerman Boeijenga kwam toen met zijn stok en een paar brandmeesters naar de Overtocht, om de brandmeester daar te waarschuwen, waarna de spuit achter een vrachtwagen werd gehaakt en naar de brandhaard werd gereden.

Daar hadden zich al duizenden mensen verzameld, die inmiddels hadden gezien hoe de boerderij tot de grond toe was afgebrand. Toen eindelijk de brandweer arriveerde was het felste vuur al verdwenen en de brandweer werd met luid hoera geroep door de toeschouwers begroet. Hen restte niet meer dan het laatste vuur met de handpomp uit te spuiten. Deze ellende bewijst weer dat er aan de regeling van de samenwerking van naburige gemeenten nogal wat mankeert. In verband met de veiligheid moet het toch mogelijk zijn dat een steeds gereedstaande motorspuit, als die van Bodegraven, kan ingrijpen, zonder dat daarvoor eerst uit het ver verwijderde Zwammerdam opdracht wordt gegeven.'

Samenwerken

Tot zover de krant. Men had inderdaad ingezien dat het zo niet langer kon, dat bleek bij het uitbreken van een nieuwe brand aan de Dammebuurt vier maanden later. Ook hier weer het verslag uit 'Het Bodegraafsch Nieuws en Advertentieblad': 'maandagmiddag om 6 uur stond de hooiberg van P. Oosterom in de Dammebuurt in lichte laaie. De boer waarschuwde onmiddellijk de Zwammerdamse brandweer, waarop de klok werd geluid en de handspuit gereed gemaakt werd. Met dat al verliep echter nog al wat tijd, en het stond te bezien of de handspuit nog op tijd zou zijn om de dichtbij gelegen boerderij te behouden. Buren begonnen al om het huisraad en de kazen uit de boerderij te halen. De loco burgemeester van Zwammerdam, wethouder C.van Muiswinkel, die heel spoedig op het terrein aanwezig was, bedacht zich dan ook niet lang, en gaf opdracht om de autospuit van Bodegraven te hulp te roepen. In korte tijd was deze spuit klaar om uit te rijden, en was nog eerder bij de brand dan de spuit uit Zwammerdam die met handkracht moest worden getrokken. Opperbrandmeester Van der Giesen wachtte geen moment en liet onmiddellijk water geven, en het bedreigde deel van de boerderij nat houden. Beide korpsen streden toen om het vuur meester te worden. Reeds na korte tijd kon de autospuit inrukken, omdat het gevaar was geweken en bleef alleen de Zwammerdamse ploeg achter om de hooiberg te bewaken. Hier bleek dat door samen te werken wat bereikt kon worden.'

Deze problemen werden helemaal opgelost toen in 1964 de dorpsgrenzen werden veranderd en de Van Tolstraat en Oud Bodegraven niet meer tot Zwammerdams gebied behoorden.