''Het enige wat ik wil, is de waarheid''

Bodegraven - Wie de naam Levi Hogendoorn hoort, denkt gelijk aan de huisvesting van arbeidsmigranten. Sinds oktober 2018 is hij de luis in de pels van een gemeente die graag over één nacht ijs had gewild. Hoe is hij 'Mr. Huisvesting Arbeidsmigranten' geworden?

Zeven jaar geleden is Levi in de wijk Weideveld in Bodegraven komen wonen. Hij zocht een rustige, kindvriendelijke wijk om zich met zijn gezin te vestigen. "Ik had voor onze verhuizing het bestemmingsplan bekeken en wist dat er naast de wijk alleen bedrijven op Groote Wetering zouden komen. Het was voor ons een ideale plek," vertelt hij.

Tot 24 oktober 2018. Toen verscheen er een nieuwsbericht in het AD dat er een wooncomplex voor 640 arbeidsmigranten op Groote Wetering kwam en een complex voor 300 arbeidsmigranten aan de Duitslandweg even verderop. "Een buurtbewoner appte mij het artikel door toen er online al een flinke discussie was ontstaan. 's Middags had ik pas de brief van de gemeente op de deurmat. Ik was flink geschrokken en boos dat ik zoiets eerst in de media moest lezen."

Een week later, op 31 oktober, zou de gemeenteraad zich al over dit onderwerp buigen en op 14 november stond de besluitvorming gepland. Levi besefte dat er nauwelijks nog kans was om in discussie te gaan. "Toen heb ik besloten in te spreken in de vergadering. Iemand moest het doen. Dit probleem moest een gezicht krijgen."

Zorgen

Levi krijgt weleens het commentaar dat hij een racist is of iemand die niet verder kijkt dan zijn neus lang is: huisvesting prima, maar 'not in my backyard'. Hij benadrukt echter dat het hem hier niet om gaat. "Dan had ik het laten vallen toen in maart 2019 de locatie Groote Wetering geschrapt werd. Nee, het gaat mij om burgerparticipatie - of eigenlijk het gebrek daaraan. Burgerparticipatie is heel belangrijk in de huidige samenleving. Het verbindt politiek en burger en ik ben ervan overtuigd dat je meer bereikt als je samen optrekt. Om dat goed te kunnen doen, is wel transparante besluitvorming nodig en dat was nu totaal niet het geval."

Levi's andere zorg is de grote schaal van het project. "Bij een evenredige verdeling over de gemeente had je waarschijnlijk niet zoveel ophef gehad," stelt hij. "1000 arbeidsmigranten zou een verdubbeling zijn van het aantal inwoners van mijn wijk. En dan nog 600 man van verschillende nationaliteiten in één gebouw, met z'n vieren op een kamer en met 120 op een gang. Dat is vragen om problemen."

Inspreken

In de week voor de raadsvergadering kwamen enkele bewoners en het wijkteam Bodegraven-Zuid bij elkaar om zoveel mogelijk informatie te verzamelen. "We wilden dit debat vanaf het begin op feiten voeren. Wie zijn de belangrijke spelers? Wat is er precies gebeurd? Wat is de probleemanalyse? Toen heb ik ook mijn eerste Wob-verzoek gedaan."

En toen kwam die dag, 31 oktober. De verjaardag van zijn vrouw. Tot half vier 's nachts werkte Levi aan de tekst die hij zou voordragen in de raadsvergadering. Toen hij daar aankwam stond de politie voor de deur van het gemeentehuis. Zeker honderd mensen stonden buiten, binnen stonden de camera's van Hart van Nederland en RTV Bodegraven al klaar. "Het ging in een waas. Ik had 5 minuten met alle aandacht op mij gericht. Ik ben in mijn werk wel wat stress gewend, maar dit was echt heftig. Achteraf klonk overal applaus en buiten kreeg ik allemaal handen en schouderklopjes. Maar toen ik thuiskwam, liep ik volledig leeg. Ik heb tien minuten staan janken aan de keukentafel."

Hardnekkige vlek

De volgende dag werd Levi gebeld door de burgemeester. "Hij zei dat ik het fantastisch gedaan had en dat hij heel blij was dat de vergadering zo ordelijk was verlopen." Toch beweerde de burgemeester niet veel later in een interview dat de tegenstanders van migrantenhuisvesting populistische teksten hadden gebruikt en inspeelden op een onterecht angstgevoel. "Dat deed mij erg pijn," vertelt Levi, "misschien nog meer dan het plan zelf. Later heeft hij zijn uitspraken in een groepsinterview genuanceerd, maar mijn vertrouwen is daar zwaar beschadigd."

De beslissing van de raad werd uitgesteld, maar vanaf dat moment zou Levi het dossier niet meer loslaten. "Er zijn dingen niet goed gegaan in het proces en dat werd alleen maar erger. Het dossier is als een hardnekkige vlek. Het college is steeds harder gaan wrijven en wrijven en de vlek is steeds groter geworden."

Amateurisme of manipulatie?

Naar aanleiding van zijn Wob-verzoek kreeg Levi een stapel van ongeveer 600 A4'tjes. "Het was een chaos," zegt hij. "De stapel bevatte allerlei verschillende soorten documenten en er zat totaal geen volgorde in. Ik kreeg het gevoel dat mij zoveel mogelijk werd opgestuurd met de gedachte 'dat gaat hij toch niet allemaal lezen'."

In dat geval heeft de gemeente hem onderschat. Hij ordende de documenten en begon te lezen, van het eerste woord tot de laatste punt. Inmiddels zit al zeker 300 uur in en mag Levi zich een expert noemen. "Ook raadsleden zelf komen bij mij als ze vragen hebben."

Ondanks de hoeveelheid miste Levi toch informatie. "Ik las vaak referenties naar andere afspraken, bijvoorbeeld 'zoals besproken in WhatsApp', maar miste vervolgens het app-gesprek. Toen ik daarnaar vroeg, kreeg ik te horen dat die gesprekken gewist waren." Hij keek dan ook vreemd op toen de gemeente op 12 november een 'feitenrelaas' publiceerde dat voor een groot deel zou zijn gebaseerd op WhatsApp-geschiedenis van iemand. "Telkens vraag ik me af: is dit amateurisme of bewuste manipulatie? Op die twee benen hink ik nog steeds, hoewel ik steeds meer neig naar bewuste fouten. Je kunt een keer een fout maken, bij twee keer ben je een beetje dom en bij drie keer is het moedwillig. We zijn nu bij de zevende keer."

Het begint pas

Na de publicatie van het feitenrelaas en excuses van het college is de politiek op dit dossier uitgespeeld. Levi is teleurgesteld in de uitkomst, maar begrijpt het ook. "Wat is gebeurd, is gebeurd en zij gaan nu verder. Dat is ook hun goed recht. Maar als niemand deze strijd voortzet, weet het college dat het met dit soort zaken kan wegkomen. Dan vrees ik voor de komende jaren."

Daarom is Levi een procedure gestart bij de nationale ombudsman. In mei heeft hij zes officiële klachten ingediend bij de gemeente met 70 onderliggende vragen. "Ik had verwacht een telefoontje te krijgen met een uitnodiging om om tafel te komen zitten - zoals de landelijke richtlijnen voor gemeentelijke klachtenafhandeling voorschrijven - maar in plaats daarvan heeft de gemeente direct een juridisch bureau ingeschakeld," vertelt Levi. Op zijn verjaardag kreeg hij een rapport op de deurmat waarin stond dat het bureau zijn klachten ongegrond had verklaard. De gemeente zou spoedig contact opnemen voor het vervolg. "Ik heb een maand gewacht en niets gehoord. Toen ben ik naar de nationale ombudsman gestapt, die de zaak nog eens als onafhankelijke partij gaat bekijken."

De uitkomst van het onderzoek van de ombudsman kan alle kanten op gaan: Levi kan simpelweg ongelijk krijgen, maar het kan ook leiden tot een complete ontmanteling van het college. "Van mij hoeft er niemand ontslagen te worden. Het enige wat ik wil, is de waarheid." En dat die boven tafel komt, is slechts een kwestie van tijd. "Ik heb alle tegenstrijdige beweringen zwart op wit en papier liegt niet. Ik weet dat ik gelijk heb."

Tekst: Key Tengeler