Gezelschap en begeleiding omdat het samen beter gaat

BODEGRAVEN-REEUWIJK - Voorlopig zijn we nog lang niet klaar met het coronavirus en blijft de maatregel van het niet bezoeken van ouderen van kracht. Het laat de gemoederen soms hoog oplopen. Wat betekent dat voor de oudere die thuis of in een verpleeghuis zit? Niemand wil een ander ziek maken, maar het alternatief is misschien net zo schadelijk: eenzaamheid. In gesprek met Heleen Aalders en Daphne Keijzer van UWassistent blijkt dat alleen thuiszitten voor het algemeen welzijn van ouderen ook schadelijk is.

Uwassistent heeft een regionale functie en opereert onder andere in onze gemeente. Zij zijn de aanvulling op de wijkverpleging bij cliënten die net niet meer zelfstandig kunnen wonen. Alles wat nodig is om de zelfredzaamheid te ondersteunen, bieden zij. Vaak start die hulp met huishoudelijke taken, gevolgd door begeleidingen bij maaltijden en de nachtzorg. Zo kunnen ouderen in hun vertrouwde, veilige omgeving blijven wonen, zelfs met 24-uurszorg.

Uiterste houdbaarheidsdatum

Heleen: “Wij helpen veel cliënten met ernstige gezondheidsklachten en ouderdomsziekten, zoals parkinson en dementie. Vooral bij deze laatste groep zien we een verminderd besef van dagritme en structuur. Prikkels zoals dorst en honger worden sowieso minder met het tellen van de jaren. Zo kan het gebeuren dat er niet of nauwelijks meer gegeten wordt. Boodschappen die mantelzorgers in huis halen, blijven in de koelkast staan of worden pas gebruikt als de tht-datum is verstreken. Zo kan ook fysiek de gezondheid achteruit gaan.”

Mooi zitten

Voor de coronacrisis gingen dementerenden naar de dagopvang. Dat ontlastte de mantelzorger en bracht vooral de broodnodige structuur. Op de dagopvang werden de hersenen blijvend geprikkeld. De dagopvang is nu weggevallen en daarmee de zingeving, de levenslust. Waarvoor komen de ouderen ’s morgens hun bed uit? Om mooi voor het raam te zitten? Gevoed en gelaafd tot de tijd dat ze weer onder de wol worden gestopt? Er is niets zo vermoeiend als nietsdoen. En als we hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder goed beluisteren is het niet alleen vermoeiend, maar ook enorm schadelijk voor het brein.

Geen keuze

Daphne: “Met de huidige maatregelen heeft de oudere geen keuze. Die zit als een gevangene in zijn eigen (verpleeg)huis. Er zijn kinderen die hun ouder uit het verpleeghuis hebben gehaald en liever zelf de zorg op zich nemen. Momenteel is er ruimte genoeg in de verpleeghuizen, triest genoeg mede door het coronavirus. De eerste weken gingen de beschermende middelen immers vooral naar de ziekenhuizen. Ook maken kinderen bewust de keuze om hun ouder niet naar een verpleeghuis te laten gaan. Eenmaal daar binnen is de kans groot dat ze hun ouder voorlopig niet meer in levende lijve te spreken krijgen. Hoe lang zal dat duren?”

Hoe dan ook

Het trieste van het geheel is dat ouderen nu misschien niet aan het coronavirus sterven, maar wel aan oorzaken als verwaarlozing. Het lichaam schoonhouden is van essentieel levensbelang. Het kan indirect de dood tot gevolg hebben. Of ouderen lijden onder eenzaamheid: als elke vorm van levenslust is weggevallen en de oudere geen enkele prikkel meer krijgt om ergens voor te gaan. Denk ook aan de reeds genoemde ondervoeding door vergeten te eten of voedselvergiftiging door voedsel dat over datum is.

Ons werk gaat gewoon door

Daphne: “Dat is allemaal erg triest. Daarom gaan wij onvermoeibaar door en beperken onze privécontacten extreem. Waar het kan, werken we op afstand. Handschoenen dragen is geen probleem, maar als je een mondkapje voordoet bij iemand die bijna doof is, is de kans dat je nog verstaan wordt niet zo groot. We proberen structuur en dagbesteding te geven. Zo heeft een van ons een hondje waarmee regelmatig geknuffeld wordt door cliënten. We maken een wandelingetje, eten een ijsje. Zo kan de mantelzorger even op adem komen."

Wie betaalt dat?

Het is Daphnes taak om samen met de zorgaanvrager naar de beste oplossing te zoeken om de zorg te betalen. Daphne: “Degene die weinig zorg afnemen of welvermogend zijn, betalen dit zelf. Er zijn ook voorzieningen die via het WMO gaan, de zogenaamde PGB’s. Dan is er nog de Wet langdurige zorg, waarbij men een 'thuiswonend pakket' af kan nemen.”

Sinds 2013 biedt UWassistent in het hele land helpende handen: begeleiding en praktische ondersteuning, gecoördineerd door lokale persoonlijke assistenten. Onze gemeente valt onder de regio Woerden. Mail voor meer informatie naar woerden@uwassistent.nl of bel naar tel. 06-29270038.

Tekst: Marlien van Leeuwen

Beeld: Archief UWassist

De Dag van de Verpleging wordt elk jaar op 12 mei gehouden. 12 mei 1820 is de geboortedatum van Florence Nightingale, die algemeen wordt beschouwd als grondlegster van de moderne verpleegkunde. Sinds 1965 is 12 mei International Nurses Day. Vanaf 2013 wordt deze dag ook wel de Dag van de Zorg genoemd.