Leerlingen bij de online les houden tijdens corona: hoe doe je dat?

BODEGRAVEN - Op allerlei manieren besteedt Kijk op Bodegraven-Reeuwijk aandacht aan het coronavirus, deze keer vanuit de onderwijshoek. Jolanda Mol uit Bodegraven is cognitief psycholoog en werkt bij het LUMC als onderwijskundig adviseur. Jolanda weet het onderwijs tijdens corona aantrekkelijker te maken voor studenten en leerlingen. “Denk als docent vanuit de gedachte: wat kan een leerling echt niet zonder mij en schenk daar aandacht aan. Maak de lesstof behapbaar en deel het op in kleine brokjes.”

Wie had kunnen denken dat onze kinderen twee keer in 2020 thuis onderwijs zouden krijgen? Niemand! Vóór corona was thuisonderwijs een ver-van-mijn-bedshow. En dat geldt ook voor de digitalisering van het thuisonderwijs. Maar onderwijs geven in coronatijd is niet het kopiëren van de onderwijsstructuur in een fysiek klaslokaal, waarbij je zoveel mogelijk op school doet. Om de leerstof online interessant te houden en de leerlingen actief, is het volgens Jolanda verstandig de structuur van je les anders op te bouwen. “Juist online is het belangrijk om studenten te prikkelen en een cognitieve overload (te veel informatie, red.) te voorkomen. Probeer het zenden te beperken en de lesstof compacter te maken. Ook is het belangrijk om als docent online zichtbaarder zijn. Hoe kan de leerling of student met jou als docent contact opnemen?”

Er is online al heel veel informatie beschikbaar en leerlingen kunnen heel goed zelfstandig op zoek naar informatie over een onderwerp, bijvoorbeeld in de vorm van een kennisclip (een kort filmpje met informatie over een onderwerp). Door goede voorbereiding hebben leerlingen dezelfde voorkennis. “Ze zijn op dezelfde ‘vlieghoogte’. Of de stof begrepen is, toets je vervolgens bijvoorbeeld via een instaptoets. Als docent kun je dan de diepte in en hiaten in de kennis opvullen.” Dat doe je bij voorkeur in kleinere groepjes in online break-outrooms, zodat studenten met elkaar in discussie kunnen gaan. “In een kleinere groep is de behoefte om passief te blijven veel kleiner en wordt interactie gestimuleerd. Je leert dan niet alleen van elkaar, maar ook met elkaar.”

Activeren en prikkelen
Deze vorm van lesgeven komt voort uit de ‘teambased learning-theorie’ waar Jolanda een groot voorstander van is. Bij het LUMC werken ze al een aantal jaren met deze methode. Hier worden bijvoorbeeld e-learnings (lesmodules via het internet) aangeboden om studenten voor te bereiden op een werkcollege. Jolanda merkt dat studenten hierdoor ook meer geprikkeld worden hun boeken te lezen. Daarnaast ontvangen ze feedback op hoe ze het hebben gedaan en welke verbeteringen nodig zijn. Ze verdiepen zich door middel van toegepaste opdrachten.

Doordat colleges tegenwoordig online worden aangeboden, zien ze bij het LUMC dat studenten vaker inloggen. “Het is gewoonweg makkelijker om een college te volgen voor een uurtje; de studenten hoeven er niet fysiek voor naar de universiteit. In de toekomst is blended onderwijs (een mix van online en offline onderwijs, red.) een uitkomst,” denkt Jolanda.

Wakker maken
Als je Jolanda hoort praten, dan is duidelijk dat haar hart bij het onderwijs ligt. “Ik wil heel graag dat jonge mensen mogelijkheden hebben om zich te ontwikkelen. Daar kun je me ’s nachts wakker voor maken!” Daarom vindt zij het ook zo schrijnend om te zien dat de docenten in het onderwijs zo hard moeten werken om alle mogelijkheden bij elkaar te zoeken en zelf het wiel uit te vinden. En dat terwijl er zoveel informatie beschikbaar is!

Als Jolanda een pot met geld zou hebben, dan wil ze dat aan het onderwijs besteden. Maar bovenal hoopt ze dat de structuur van het onderwijs door de ervaringen met thuisonderwijs blijvend wordt aangepast. Ze hoopt docenten te prikkelen meer student-gecentreerd en activerend onderwijs te maken. Nu online, en hopelijk snel weer op locatie!

Tekst en beeld: Stefanie Peters

Teambased learning: wat is dat?
Team Based Learning (TBL) zet het traditionele onderwijsconcept compleet op zijn kop. Als docent word je uitgedaagd om studenten op uiteenlopende manieren te faciliteren om zich de stof eigen te maken. Studenten moeten op hun beurt vanaf het eerste moment aan de bak.

Team Based Learning (TBL) is overgewaaid uit de Verenigde Staten en Engeland. Het is gebaseerd op vier onderliggende principes:

1) Aan het begin worden groepen van vijf á zes studenten gevormd en die blijven de gehele cursus bij elkaar.

2) Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor hun studie en voor het werken in teams.

3) Teamopdrachten moeten zowel leren als teamontwikkeling bevorderen.

4) Studenten moeten frequente en directe feedback ontvangen.