Plan voor Lange Weide onderweg

BODEGRAVEN-REEUWIJK - Na jaren van onderzoek en onderhandeling ligt er een schetsontwerp om polder Lange Weide aan te pakken. Het ontwerp zorgt voor meer mogelijkheden voor waterberging, een stukje historisch besef, het weidevogel-mozaïek en meer mogelijkheden voor recreatie en beleving.

In 2013 besloot de Erfgoedtafel Oude Hollandse Waterlinie op voorstel van Stichting Groene Hart om te onderzoeken of de polder Lange Weide, die tussen de Enkele en de Dubbele Wiericke ligt, weer deels kan worden geïnundeerd (=onder water gezet), net zoals tijdens het Rampjaar 1672. In dat jaar trok het 100.000 man sterke Franse leger de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden binnen. De regering was radeloos, het volk redeloos en het land leek reddeloos. In allerijl besloot prins Willem III de Oude Hollandse Waterlinie in stelling te brengen. De zwakste schakel was het 2 kilometer brede gebied tussen de Wierickes, de flessenhals tussen de Oude Rijn en Hollandsche IJssel: Holland op zijn smalst. Op 17 juni stroomde de polder Lage Weide vol. De Franse opmars werd gestuit en de Republiek kon even adem halen.

De Erfgoedtafel wilde deze historische gebeurtenis herdenken met het gedeeltelijk onder water zetten van Lange Weide. Deze ‘inundatie’ zou laten zien hoe de Waterlinie werkte én natuurwaarde toevoegen. Natte situaties zoals plasdras, vochtige greppels en insectenrijke oeverzones bieden weidevogels namelijk meer kansen. De onderzoeken werden uitgevoerd door bureau Watersnip Advies en de onderzoeksresultaten werden besproken in een breed overleg van provincie, gemeente, Staatsbosbeheer, waterschap Stichtse Rijnlanden, agrarische natuurverenigingen en uiteraard Stichting Groene Hart, later de Stichting Oude Hollandse Waterlinie.

Ondertussen onderwaterdrainage
Inmiddels zijn we acht jaar verder. In die periode is in de polder Lange Weide een succesvol project voor onderwaterdrainage uitgevoerd waarmee boeren, waterschap en Staatsbosbeheer nu gezamenlijk het waterpeil kunnen regelen. De onderwaterdrainage zorgt met infiltratiebuizen dat de veenlaag nat blijft, zodat die niet inklinkt door uitdroging. Zo wordt de bodemdaling geremd en vermindert de broeikasgasuitstoot.

Win-win-win-win
Het project ‘Inundatie Wierickes’ sluit hier naadloos op aan. Een concept-ontwerp stelt voor op drie blokken land – in totaal 44 ha, in bezit van Staatsbosbeheer - in het voorjaar onder water te zetten. Daarmee worden vier doelstellingen bereikt: meer mogelijkheden voor waterberging, een inundatiebeeld zoals in het Rampjaar 1672, het weidevogel-mozaïek en misschien zelfs meer mogelijkheden voor recreatie en beleving. Bovendien biedt dit plan de mogelijkheden om de ecologische resultaten van dit beheer op de lange termijn te vergelijken met de effecten van de onderwaterdrainage.

Lichten op groen?
In 2022 bestaat de Oude Hollandse Waterlinie 350 jaar. Dan zou de inundatie van start moeten gaan. De betrokken partijen staan positief tegenover de plannen, maar het proces is traag. “Corona leverde ons vertraging op en we willen extra zorgvuldig zijn omdat er meerdere doelen zijn,” licht Luuk Oevermans van Staatsbosbeheer toe. “Maar het ligt zeker niet stil!”

Het Waterschap werkt momenteel aan een doorrekening en plan van aanpak. Dan moet de financiering rond komen en een stuurgroep, met vertegenwoordigers van alle betrokken partijen, neemt vervolgens een beslissing. Daarna begint het vergunningenproces en uiteindelijk de uitvoer. Of het gaat lukken om het project in 2022 rond te hebben, is de vraag.

Tekst: Bernt Feis, Chris Kalden en Key Tengeler