Biografie over opa Harmen valt in de prijzen

Het was dubbel feest: de Fryske Krite Bodegraven ‘Fier Fan Hûs’ vierde niet alleen haar 75-jarig bestaan, de jubilerende vereniging betrok ook Ruud Kooistra in de feestelijkheden. De Bodegraver ontving uit handen van verenigingsvoorzitter Hans Dijk een literaire oorkonde voor zijn boek ‘Noordzijde 83, het levensverhaal van Harmen Kooistra 1890-1984, van Warga tot Bodegraven’.

door Ad van den Herik

Ruud Kooistra hoeft niet lang te denken over de vraag wat hem het meest ontroerde uit zijn eigen boek. “Dat mijn opa en oma met achttien kinderen in een klein huis woonden waar iedereen altijd welkom was. Mijn oma vond het maar niks als ze ‘slechts’ met z’n zessen aan tafel zaten.” Dat kleine huis staat nog steeds aan de boorden van de Oude Rijn in het Rode Dorp, pal naast de Broekvelderbrug. Ook het naamplaatje van Kooistra prijkt nog op de deur; Bert, een van de achttien kinderen, woont al z’n hele leven in het ouderlijk huis.

Terug naar het begin, terug naar de tijd dat bij Ruud het idee postvatte een boek te wijden aan zijn opa Harmen. Harmen was een geboren Fries, die in 1912 op 22-jarige leeftijd zijn vertrouwde Warga, iets ten zuiden van Leeuwarden, achter zich liet om elders in het land werk te zoeken. De trein tufte Harm en een vriend naar Bodegraven, want daar stond een kaasfabriek die wel personeel kon gebruiken. “Ik had al veel foto’s van de familie en op een gegeven moment kreeg ik het hele archief van de Kooistra’s in mijn bezit. Dat bevatte heel veel materiaal, waaronder De Kooistra-Koerier,” blikt Ruud terug. Die Kooistra-Koerier viel jarenlang periodiek op de mat bij de nazaten van Harmen en zijn vrouw Klazine Cornelia van Dam. In 2016 wierp Ruud zich op als organisator van een familiebijeenkomst ter ere van de 100-jarige trouwdag van Harmen en Klazine. Daar kwamen zo’n driehonderd Kooistra’s (met aanhang) op af!

Biografie

Vanaf dat jaar dook Ruud in de (digitale) archieven om nog meer te weten te komen over de levensloop van zijn grootvader. “Dat heeft wel 4 tot 5 jaar geduurd. Ik heb het langzaam opgebouwd,” beschrijft Ruud zijn creatieve proces dat uiteindelijk leidde tot de uitgave van de biografie over Harmen. In 2021 drukte hij tweehonderd exemplaren in samenwerking met Historische Kring Bodegraven, die allemaal een eigenaar hebben gevonden, onder andere bij veel familieleden van Ruud.

De biografie maakt er geen geheim van dat Harmen zijn Friese afkomst ‘in den verre’ bepaald niet verloochende. Integendeel, de import-Bodegraver stond begin 1946 aan de basis van de oprichting van De Fryske Krite Bodegraven ‘Fier Fan Hûs’, een vereniging die het Friese cultuurgoed ver buiten de provinciegrenzen uitdraagt in de vorm van toneelvoorstellingen in het Fries.

Apotheose

En laat die toneelvereniging nu eind maart haar (uitgestelde) 75-jarig bestaan vieren in De Brug in Reeuwijk. Daar gingen Ruud en zijn vrouw Pien nietsvermoedend naartoe. Dat verenigingsvoorzitter Hans Dijk in aanloop naar de viering van het 75-jarig bestaan bij Ruud had aangebeld, deed bij hem geen belletje rinkelen. “Nee, ik wist echt van niets. Hans had hier aan de deur gestaan en zei dat hij in zijn toespraak iets over het boek wilde vertellen.’’ 

Dat deed Hans, een geboren Fries die zich in 1975 in Bodegraven vestigde, geheel in stijl: deels in het Fries en deels in dichtvorm, net zoals Harmen dat deed op de eerste bestuursvergadering in 1946. En toen volgde voor Ruud de apotheose. De auteur kreeg uit handen van Hans de literaire oorkonde voor zijn boek. “Het boek is een formidabele prestatie,” motiveert Hans de keuze van het verenigingsbestuur. “Het is een familieroman, een streekroman, een historische roman, een biografie - alles tegelijk.”