Wijkzusters en apothekers

In de vorige eeuw zijn veel dorpsbewoners actief geweest in de gezondheidszorg. In onze dorpen zijn overal Kruisverenigingen opgericht. Elke kruisverenging had een verpleegster in dienst die de zieken thuis bezocht en verzorgde.

De wijkzusters waren ook betrokken bij de zorg voor tbc-patiënten in het dorp en bij het consultatiebureau voor zuigelingen dat in de dertiger jaren werd opgericht. Toen zuster Kool in Bodegraven in 1954 haar 25-jarig jubileum als zuster vierde, rekende men uit dat zij 80.978 bezoeken aan huis had afgelegd in die periode.

De bezoeken werden afgelegd per fiets of bromfiets, ook onder slechte weersomstandigheden. In 1966 werd een actiecomité opgericht door C.H. van Velsen. Van Velsen wilde geld inzamelen om auto’s voor de wijkzusters te kopen. Zo konden zij beter beschermd op bezoek gaan. Tegen alle verwachtingen in lukte het om 10.000 gulden op te halen, waarna beide zusters Faber en De Groot elk een DAF tot hun beschikking kregen.

Bekend zijn ook de zusters Storm, Nicolaas, Korse, Beerepoot, Van Koeverden, Borsboom, Bekkering en Elgersma. Bep Bekkering was 24 jaar actief bij het Groene Kruis in Nieuwerbrug. Samen met zuster Heleen van Tol uit Driebruggen voerde zij in Nieuwerbrug, Driebruggen en Waarder hun zorgverlening uit. Bep bezocht haar werkterrein behalve op de fiets en brommer soms ook op de schaats. Naast verpleging van patiënten behoorden ook bevallingen tot haar taak. De Groene Kruisvereniging in Nieuwerbrug sloot zich uiteindelijk aan bij de Bodegraafse organisatie. Samen vormen zij in 1992 Stichting De Vierstroom.

Buurtzorg sinds 2009
Sinds maart 2009 is de wijkverpleegkundige weer terug in onze dorpen. De zorg werd steeds meer overgenomen door grote thuiszorgorganisaties. Dit betekende dat een patiënt veel verschillende mensen aan het bed kreeg. Door onvrede met deze ontwikkeling werd eerst landelijk en in 2009 ook in onze regio de Buurtzorg opgericht. De verpleegkundige moet namelijk niet alleen een wasbeurt kunnen geven, maar ook aandacht hebben voor de persoon en zijn of haar omgeving. Er is dus meer betrokkenheid en direct contact met de huisarts. We zijn een beetje teruggekeerd naar de oude situatie van de wijkverpleegkundige die haar patiënten door en door kende.

Naast een Buurtzorgteam in Waarder/Driebruggen startte in april 2009 in de Noordstraat in Bodegraven het eerste Buurtzorgteam. Twee jaar later werd in de Prins Hendrikstraat gestart met een tweede team.

Apothekers
Naast al deze hulpverleners speelde ook de apotheker een belangrijke rol. In sommige delen van onze huidige gemeente waren de huisartsen ook apotheker. Nieuwerbrug heeft nog steeds een apotheekhoudende huisartspraktijk. Ook in Reeuwijk was in de huisartsenpraktijk in villa Constantia tot 1975 een apotheek gevestigd.

In Bodegraven is sinds enkele jaren het eeuwenoude apothekerspand
in de Brugstraat verlaten. Op de plaats van dit apothekerspand stond in de negentiende eeuw een woonhuis met café. Later werd het pand in gebruik genomen als apotheek. Op 31 mei 1970 verwoestte een enorme brand een groot deel van Bodegraven. In hetzelfde jaar werd het huidige pand als nieuwe apotheek gebouwd. In de jaren voor 1870 was Allart de apotheker. Hij was in de hele omgeving bekend. Vader en zoon Douwes Dekker waren vóór de brand uitbrak al de nieuwe apothekers. Vader Kornelis had als nevenfunctie ‘brandverzekeraar’.

Apothekers kweekten hun eigen kruiden in een grote tuin die zich in de Wilhelminastraat achter het pand uitstrekte tot aan het pand van het huidige Chinese restaurant en aan de noordkant tot aan de huidige Rijnkade (zie foto). Apothekers verwerkten de grondstoffen uit de eigen kruidentuin tot zalfjes en geneesmiddelen. In het pandje achter de apotheek, dat nu ook gerenoveerd is, was van oudsher het apothekerslaboratorium gevestigd. In die tijd konden inwoners ook voor een goede sigaar in de apotheek terecht.

Nadat Kornelis en zijn zoon zich hadden teruggetrokken, wisselden diverse apothekers elkaar af tot de apotheek werd overgenomen door N.V. Nederlandse Apotheken. In augustus 1941 nam apotheker G.J. Ufkes de apotheek over als zelfstandig apotheker. Ufkes werd opgevolgd door S.A. Nieuwenhuis en J.H.A. van Raamsdonk. Later werd de apotheek opgenomen in een grote organisatie zoals LLOYDS en BENU. Er kwam een apotheek bij voor de wijken ten zuiden van de spoorlijn. De laatste ontwikkeling is dat beide apotheken met andere zorgverleners verhuisden naar een nieuwe locatie in respectievelijk het Zorgstation en het Medisch Centrum. Ook in Reeuwijk kwam een zelfstandige apotheek aan de Kaarde.

Door Cock Karssen