Bidden bij de boer
'Werken in Gods wijngaard is nog niet zo eenvoudig'
REEUWIJK - Duurzaam leven vereist complexe keuzes, dat was de boodschap van de biddag voor gewas en arbeid, die Protestantse Gemeente De Ark afgelopen woensdag vierde in De Rokende Turf.
Deze keer werd bidden bij de boer niet zoals voorgaande jaren gehouden op een groen boerenbedrijf, maar in het centraal in het blauwe plassengebied gelegen voormalige schoolgebouw. Gastheer John van Gemeren heette de aanwezigen welkom, waarna Jan Boonstra de voorganger introduceerde. Anneke Mooi is naast theoloog boerin met aandacht voor dierenwelzijn, ook in de preek.
Verkondiging
Matt. 21: 28-30, de gelijkenis van de twee zonen die aanvankelijk beiden weigerden om in de wijngaard te gaan werken, maar waarvan er een berouw kreeg en toch ging, lag ten grondslag aan de verkondiging door dr. J.G. Mooi uit Hoogmade. In de verkondiging stonden de beide zonen voor Gods kinderen, de mensheid, waarvan een deel zegt zich te houden aan Bijbelse richtlijnen, maar in werkelijkheid zich eraan onttrekt; het andere deel doet dappere pogingen. De richtlijnen zijn vastgelegd in de tien geboden, die in wezen vrij basaal zijn en voor iedereen gelden. Het vragen om de zegen voor gewas en arbeid is echter een individueel gebeuren van mens tot God.
Mensen die in Gods wijngaard willen werken, mensen die bewust, verantwoord en duurzaam willen leven, zijn dwars door alle politieke groeperingen heen te vinden en niet uitsluitend bij de christelijke partijen. Zij kenmerken zich door in de basis uit te gaan van respect voor elkaar en voor de schepping, wat zich uit in bijvoorbeeld het tegengaan van verspilling, het verminderen van gebruik van plastic, bevoorrading van de voedselbank, het recyclen van grondstoffen en bewuste kledingkeuzes. In dat laatste zit echter een duivels dilemma: door kleding te kopen uit lagelonenlanden houd je de misstanden in stand, maar door minder of in westerse landen geproduceerde kleding te kopen ontneem je mensen in derdewereldlanden hun soms laatste kans op een inkomen. Werken in Gods wijngaard is nog niet zo eenvoudig.
Het platteland is de basis van onze economie. Het is daarom stuitend, aldus dr. Mooi, hoe de boeren overal de schuld van krijgen en ook hoe zij door de christelijke partijen worden behandeld. “Een boer is een mens die natuur in zich heeft. Het is een roeping, een levensbeschouwing en een levensfilosofie.”
Interview
Na de verkondiging volgde een interview, waarbij Ivanka de Goeij van Natuurboerderij Hoeve Stein en Jos van den Berg van Coöp Supermarkten bevraagd werden door gespreksleider John van Gemeren. “Respect voor de natuur ligt ten grondslag aan werken in Gods wijngaard, dat gekenmerkt wordt door eerlijk, rechtvaardig en verstandig. Ook als consument kun je werken in Gods wijngaard.” Twee ondernemers, een aan het begin en een aan het einde van de keten, vertelden over hun bedrijfsvoering, de keuzes die daarbij gemaakt worden en de dilemma’s waar ze soms voor komen te staan. Ivanka legt uit dat de transformatie van een traditionele naar een natuurboerderij destijds werd opgelegd doordat het bedrijf binnen Natura2000 gebied kwam te liggen. Dit had vergaande consequenties voor de bedrijfsvoering, maar bood ook kansen en de uitdaging om het anders te doen. Een biologisch melkveebedrijf gebruikt geen kunstmest, minder mest, minder krachtvoer, geen preventieve antibiotica en de koeien mogen leven op een groter aantal vierkante meters. Het rendement is marginaal. Daar staat tegenover dat na twee jaar de biodiversiteit is toegenomen en de natuur zichtbaar opveert. Dat geeft ook voldoening.
Jos vertelt dat de verkoop van vega- en biologische producten in de lift zit. Door gebruik van minder conserveringsmiddelen is de helft van de houdbaarheidsdatum al verstreken voordat het in de winkels ligt, dat betekent meer risico dat hij de producten moet weggooien. Voor de supermarkt zit op biologische melk maar een marge van 6 of 7 procent. De prijsverschillen tussen de merken zijn groot en de duurste producten zijn niet uit Nederland afkomstig, daar zit een valkuil.
Ook de consument kan werken in Gods wijngaard, door voor biologische producten te kiezen. De viering eindigde met zang, het slotgebed en de zegen, waarin ook expliciet de zegen over de boeren uitgesproken werd, want een sterke boerenstand is een voorwaarde voor een welvarend land.
