Gebarentolk Miranda Spijkhoven en haar echtgenoot Edwin Kooijman.
Gebarentolk Miranda Spijkhoven en haar echtgenoot Edwin Kooijman. Foto:

Een brug tussen doven en horenden

Vervolg van voorpagina.

Ons jaar was de eerste officiële lichting - dat geeft maar aan hoe weinig aandacht er tot dan toe was voor doven en slechthorenden. Het was een pittige opleiding. Vakken als 'Grammatica van gebarentaal', 'Algemene taalwetenschappen', 'Ontwikkelingspsychologie', 'Logopedie' en 'Tolktechnieken' kwamen uitgebreid aan bod. Na het examen kon ik gelijk aan de slag. Werk genoeg. Sinds 2003 heb ik mijn eigen bedrijfje."

Miranda: “De inzet van een gebarentolk is heel divers. Eigenlijk van de wieg tot het graf. Bij aangifte van geboortes, bij huwelijken, bij uitvaarten... overal kan ik voor gevraagd worden. Ziekenhuisbezoeken, kerkdiensten, rechtbanken, politieverhoor, je kunt het niet bedenken of er wordt getolkt."


Lichaamstaal

"Ik vind het mooi om een brug te mogen zijn tussen doven en horenden," vertelt Miranda. "Het zijn niet alleen woorden die je tolkt. Middels mimiek en lichaamstaal breng je ook intonatie aan. Let maar eens goed op Irma, als zij minister-president Mark Rutte tolkt. Je ziet dat haar lichaamstaal staccato wordt. Zo spreekt hij ook. Als daarna Jaap van Dissel van het RIVM aan de beurt komt, is haar lichaamstaal weer anders. Door de gebaren en je gezichtsuitdrukking al dan niet kracht bij te zetten, krijgt de inhoud meer nuance."

Taal vernieuwt steeds en dat zorgt voor tolk-uitdagingen. "Neem het woord 'hamsteren', dat bij deze coronacrisis een specifieke betekenis kreeg. Het schuurde tegen 'graaien' aan, maar 'graaien' heeft een negatievere lading dan 'hamsteren'. Het gebaar was dat van 'graaien', maar door het 'ver uit te laten lopen’ werd het 'hamsteren'. De tekst van Rutte wordt vooraf door Irma en haar collega’s geanalyseerd. Zo krijgen de nuances ook in gebarentaal de juiste waarde. De trend die ingezet is door Irma 'toe te voegen' aan deze belangrijke mededelingen is heel positief. De dove wordt gehoord!"

Tekst en beeld: Marlien van Leeuwen