Nog lang niet schaakmat

BODEGRAVEN - De Schaakclub Bodegraven vierde in januari feest. De 93-jarige Henk van Dam was 75-jaar lid van de club. Als 16-jarige begon hij samen met twee vrienden het schaken te leren uit interesse – in zijn familie waren geen schakers – om zich een paar jaar later (1949) aan te melden bij de Schaakclub Bodegraven.

door Elise van Oosten

Het jubileum werd gevierd met een toespraak door de voorzitter van de club, de heer Jo Kloprogge, waarin allerlei herinneringen werden opgehaald en als geschenk werd hem een fles zeer goede Port overhandigd.

Betrokken schaker

De heer Van Dam is al die jaren een betrokken schaker geweest. Hij is wekelijks te vinden op de club voor de schaakavond, maar was ook in het bestuur van de Bodegraafse én Leidse schaakclub actief. Het schaken was echter niet altijd makkelijk te combineren met zijn andere verplichtingen. Tijdens zijn militaire dienst (2 jaar) en zijn wethouderschap bij de gemeente Bodegraven (in totaal 12 jaar) heeft hij niet kunnen schaken, maar betaalde hij wel zijn contributie zodat hij af en toe naar binnen kon lopen. “Uiteindelijk  kon ik weer naar de schaakclub, waar ik secretaris werd en dit 15 jaar volhield.”

Talent

Het schaken kent een ‘rating’ (klassering) gebaseerd op een getalsmatige aanduiding van de sterkte van een speler, ook wel elo-rating genoemd. Deze rating kan dus wisselend zijn, al naar gelang de prestaties van de schaker. Een beginnende schaker zit bijvoorbeeld tussen de 800 en 1.000, een gemiddelde schaker tussen de 1.000 en 1.500 en een sterke clubspeler is geklasseerd tussen de 1.500 en 2.000. Een grootmeester kan een rating halen van 2.000 tot 2.200 en hoger. Henk vindt zichzelf een matig getalenteerde speler. “Mijn hoogste rating was 1645”, zo zei hij bescheiden, terwijl dit niveau toch echt behoorlijk is en zeker niet gemiddeld. De hoogste rating staat sinds 2014 op naam van Magnus Carlsen: 2882.

Grootmeesters

“Voor de matig getalenteerde schakers heb ik in 1992 een ‘Openingenvademecum’ gemaakt (overzicht van de openingen in het schaakspel) in de vorm van een zeer leesbaar en handzaam boekje. Dat boekje heb ik gemaakt met mijn vriend Tom Bakker. “In 1994 was ik veertig jaar getrouwd met mijn vrouw Det. Tijdens het huwelijksfeest heb ik dat boekje in een oplage van 500 stuks cadeau gekregen.” Als bronnen voor het boekje hanteerde hij onder andere de handleidingen van Drs. Roessel en Max Euwe- grootmeester en wiskundeleraar – voor zijn groot inzicht en logica. “Max Euwe was de grootste”, zo redeneerde meneer van Dam. 

De bewondering ging verder uit naar grootmeesters zoals Fischer, Kasparov, Timman, Karpov en de Hongaarse schaakster Judit Polgár. Vol vuur vertelt hij over de keer dat grootmeester Jan Hein Donner simultaan kwam schaken op de club, tegen veertig leden tegelijk. “Zijn geheugen was fenomenaal!”

Zestigjarig jubileum

Dit jaar vierde de heer Van Dam zijn 75-jarig jubileum bij de schaakclub. Toen hij in 2009 zestig jaar lid was ging dit jubileum ook niet ongemerkt voorbij. “In 2009, toen ik zestig jaar lid was, kreeg ik uit handen van Mr. Lex Jongsma, die hier diverse keren simultaan heeft gespeeld, een oorkonde, een KNSB-speld en het ere-lidmaatschap”. Ook kreeg hij uit handen van de voorzitter en vriend Hans van Dijk, een keurig ingelijst rijmpje aangeboden, dat hij koestert.

Al zestig jaar behoort in Bodegraafs’ dreven
De schaakclub tot Henk zijn turbulente leven
Vaak speelt hij knap,
Maar...soms té rap
Als briljant en lichtzinnig wordt zijn schaakstijl omschreven.

Jeugd minder interesse in schaken

Voor de heer Van Dam speelt het schaken al 75 jaar een belangrijke rol in zijn leven. Een ontwikkeling die hem echter zorgen baart is de terugloop in de interesse voor deze denksport, bijvoorbeeld onder de jeugd. De KNSB biedt op hun website allerlei mogelijkheden voor scholen om schaakles te geven, bijvoorbeeld door het aanschaffen van lesmateriaal en het aanvragen van een externe schaaktrainer. Ook zijn er schaaktoernooien in veel gemeenten. Ook de Bodegraafse Schaakclub biedt lessen op de maandagavond. Daar krijgen zij training van de volwassen leden en spelen daarna onderling competitie. Toch blijft het lastig om de jeugd aan het schaken te houden. “Het is jammer dat ze vrijwel allemaal afhaken, afgezien van een enkeling, wanneer ze naar het voortgezet onderwijs gaan, mogelijk hebben ze dan te veel huiswerk”, aldus meneer van Dam. Voor hem bieden de wekelijkse schaakavonden nog altijd een bron van saamhorigheid en gezelligheid, want zo zegt hij “Het plezier staat bij mij voorop!”

Schaakclub Bodegraven

De Schaakclub Bodegraven is opgericht in 1932 en telt ongeveer 36 leden, waaronder 17 jeugdleden. Zij komen wekelijks op de maandagavond samen in het Evertshuis, voor een gezellige schaakavond. Interne competities worden het hele seizoen georganiseerd. Ook externe competities tegen de schaakclubs uit Leiden en Woerden vinden plaats, waarbij teams van 8 leden tegen elkaar spelen.  

De heer Van Dam is al die jaren een betrokken schaker geweest. Hij is wekelijks te vinden op de club voor de schaakavond.