Samen ontwerpend denken

PROVINCIE - Overal in Nederland breken gemeentes, provincies en energieregio’s hun hoofd over de vraag hoe ze de opwek van duurzame energie in het landschap gaan passen. De provincie Zuid-Holland organiseerde daarom een werkatelier om met ambtenaren te brainstormen over de mogelijkheden.

Het thema van het werkatelier was ‘Kracht van verbeelding’. Want hoe moet het landschap eruit gaan zien met meer opwekking van duurzame energie? Als voorbeeld werden visualisaties getoond van het idee ‘de energieweg’ (windmolens en zonnepanelen langs snelwegen): een idee dat in veel regionale Energiestrategieën voorkomt. 

Landschapsarchitect van de provincie Isolde Somsen ziet dat het gesprek over energie in het landschap niet altijd makkelijk is. “Het is nogal complex. Er zit veel druk op de plannen, we spreken vanuit energie en ruimtelijke ordening niet altijd dezelfde taal en er zijn veel zaken tegelijk in beweging.” Met het atelier hoopt Somsen de bovenregionale samenwerking op deze thema’s te versterken.

Kaarten op tafel

In de eerste deelsessie van het atelier werden letterlijk de kaarten op tafel gelegd. In groepen werd over verschillende raakvlakken tussen energie en ruimte gebrainstormd. Vragen die hier centraal stonden: ‘wat zijn belemmeringen en hoe houd je er rekening mee?’, ‘welke landschapswaarden zijn er en hoe ga je daarmee om?’, ‘hoe gebruiken we het energienetwerk optimaal?’ en ‘waar liggen kansen om meerdere opgaven te combineren?’.

De deelnemers beraadden zich over bodemdaling, de stikstofdiscussie, de klimaatopgave en de verstedelijking. Als je de verschillende kaarten over elkaar heen legt, laat dat op het eerste gezicht veel belemmeringen zien. Gelukkig bood de gezamenlijke opgave ook energie om samen naar oplossingen te zoeken.

Kansen en mogelijkheden

Zo werd bij de tweede deelsessie in groepen nagedacht over de mogelijkheden van een energieweg en werd er volop geschetst. Noël van Dooren, provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit, vatte de leerpunten samen: geef landschap en ruimte een volwaardige positie, kijk over de RES-grenzen heen, kom tot een integraal ontwerp, versterk de Zuid-Hollandse identiteit en zorg voor een open en informatief debat.

Hierbij gaven sommige deelnemers aan hoe belangrijk het is om bijvoorbeeld zonnevelden op land in combinatie met andere opgaven te bekijken en om nieuwe ideeën te testen, zodat meerdere vliegen in één klap kunnen worden geslagen. 

Hoe nu verder?

Het enthousiasme was groot bij de deelnemers om vaker werkateliers te houden. “Het vrijdenken en ontwerpend denken over het RES-beleid biedt de ruimte en mogelijkheid om met elkaar tot verrassende en werkende ideeën te komen en uiteraard om in gesprek te blijven met elkaar,” vertelde een enthousiaste deelnemer.