Sabrina den Haag, Mitch Huisman, Gisela Middelkoop en Elly de Knikker.
Sabrina den Haag, Mitch Huisman, Gisela Middelkoop en Elly de Knikker.

De lokale krant door de jaren heen

Human Interest

BODEGRAVEN-REEUWIJK - In de mediawereld verandert veel, maar een aloude regel geldt nog immer: het belangrijkste nieuws is toch wat in je eigen straat en omgeving gebeurt. Dat is de pijler onder deze lokale huis-aan-huiskrant, Kijk op Bodegraven-Reeuwijk. Het is een titel waaronder veel historie is gebundeld: welbeschouwd gaat die terug tot het einde van de Tweede Wereldoorlog!

De stamboom van Kijk op Bodegraven-Reeuwijk (KijkopBR) begint in 1944: toen boekhandelaar Cor Karssen het illegale gestencilde krantje De Kroniek uitbracht. De krant was nog niet gevuld met lokaal nieuws; de samenstellers baseerden hun berichtgeving op de in die tijd ook illegale radio. Nadat de Duitse bezetter was verjaagd, hield Karssen De Kroniek in stand.

Tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw kon je in deze regio nog kiezen uit een keur aan dagbladen voor het dagelijkse nieuwsaanbod, zoals de Goudsche Courant, Dagblad van Rijn en Gouwe, Leidsch Dagblad en de Leidse Courant. Weekbladen als De Kroniek richtten zich geheel en al op lokaal nieuws.

Niet zelfstandig
De Kroniek bloeide en groeide jarenlang, maar bleek in de veranderende wereld uiteindelijk niet zelfstandig te kunnen overleven. De uitgever van Dagblad van Rijn en Gouwe zette eind jaren 70 van de vorige eeuw een aantal huis-aan-huis kranten op, waaronder het Bodegraafs Nieuwsblad. Daar ging De Kroniek in op, de titel werd verkocht aan Rijn en Gouwe. De uitgever, boek- en kantoorhandel Karssen, is in 2014 gefailleerd en dus verdwenen. Enkele jaren later begon Michiel, kleinzoon van de eerder genoemde Cor Karssen, overigens de Readshop: toch een voortzetting van de familietraditie.

De Reeuwijker
Reeuwijk kreeg in 1971 een echt huis-aan-huisblad: De Reeuwijker. Chris de Heij, die in de schuur achter zijn woning een reprobedrijfje was begonnen, zag wel brood in zo’n krant. De Heij bouwde zijn onderneming snel uit en streek al ras neer in het voormalige zusterklooster en kleuterschool aan de Dorpsweg in Reeuwijk-Dorp. Begin jaren negentig verhuisde reprocentrum De Heij naar Reeuwijk-Brug, maar kort daarna nam de oprichter afscheid van het bedrijf.

Aan het begin van deze eeuw werden de activiteiten overgenomen door Drukkerij Twigt in Waddinxveen, want ook in de drukkerijwereld was veel veranderd; schaalvergroting was de modus. De Reeuwijker werd net als eerder De Kroniek opgenomen in de boezem van de Dagbladunie, waar Rijn en Gouwe inmiddels deel van uitmaakte. De Reeuwijker verdween daarmee als zelfstandige titel en ging feitelijk op in het Bodegraafs Nieuwsblad.

Een nieuw blad
Mensen maken de geschiedenis: het einde van De Reeuwijker betekende het begin van een nieuw huis-aan-huisblad: Kijk op Reeuwijk. Bijna dertig jaar geleden zette Coby Schouten via haar bedrijf Copress deze titel in de markt, want Reeuwijk zonder eigen medium, dat vond Coby geen goed idee. De vormgeving van de nieuwe krant werd ondergebracht bij Reprocentrum De Heij. De vormgeving kwam daar in handen van Elly de Knikker, die eerder ook al enige tijd belast was met de vormgeving van De Reeuwijker.

Coby bouwde de krant succesvol uit tot een zeer gewaardeerd medium. Samen met haar man, die zijn eigen tekstbureau had, droeg zij ook actief bij aan het ontstaan van tal van evenementen in het plassendorp, zoals het Waterspektakel, de voorloper van Bruisend Reeuwijk. Na Coby’s overlijden nam echtgenoot Hans naast het voeren van de redactie ook de uitgeversrol op zich.

Jubileum Graficelly
Ook Elly de Knikker waagde de stap naar het zelfstandig ondernemerschap: ze begon Graficelly, bureau voor marketing en media. Dat viert juist deze maand het 25-jarig jubileum. Elf jaar geleden, in 2010, nam Elly de uitgave van Kijk op Reeuwijk over van Hans Schouten, van wie de pensioengerechtigde leeftijd in beeld kwam.

Korte tijd later besloot Elly, met het oog op de fusie tussen Reeuwijk en Bodegraven, haar vleugels uit te slaan met ‘Kijk op Bodegraven’. Het was een kloek besluit waarmee ze de grote uitgever Dagbladunie in zekere zin in de wielen reed. Het machtige uitgeefconcern, dat tegenwoordig onder de naam DPG Media actief is en huis-aan-huiskrant Goudse Post ook in delen van Reeuwijk verspreidt, besloot in 2017 tot een samenwerking met Graficelly: het Bodegraafs Nieuwsblad ging op in Kijk op Bodegraven-Reeuwijk, dat onder één titel werd voortgezet. En daarmee is de cirkel rond: in de wekelijkse KijkopBR komen de draden van meer dan 75 jaar lokale krantenhistorie samen.

Tekst: Henri Stolwijk

Ondernemende dorpsgenoten
Een duik in de historie van de lokale huis-aan-huis bladen in Bodegraven-Reeuwijk toont het verhaal van ondernemende dorpsgenoten die met hun initiatieven op verschillende momenten in de tijd extra kleur hebben gegeven aan de samenleving. Ze boden niet alleen een mooi podium voor lokaal nieuws, ook presenteerden plaatselijke ondernemers zich via de krant aan hun klanten. Een uitstekende combinatie, want zonder adverteerders zou de uitgave onmogelijk zijn. Het succes van KijkopBR onderstreept dat zo’n initiatief ook anno 2021, in een door internet gedomineerde samenleving, voor verbinding zorgt. Stel je eens voor dat deze krant niet meer wekelijks wordt verspreid! Dat zou toch een groot gemis zijn.

Achter gedrukte woorden zitten mensen
Een keur aan lokale journalisten en medewerkers zorgt er al meer dan 75 jaar voor dat de lokale kranten ook worden gevuld met berichten. Wat zich in je eigen straat of omgeving afspeelt is belangrijk, dus daar ligt de focus. Misschien is het niet altijd interessant als je er niet direct mee te maken hebt, maar in een gevarieerde krant vind je altijd wel iets van je gading.

Achter de gedrukte woorden zitten mensen. De familie Karssen speelde een prominente rol bij de oprichting en de redactionele invulling van de Kroniek. Vele jaren lang vulde Jaap van Wijk de kolommen van De Reeuwijker. Dat Van Wijk als ambtenaar werkte bij de gemeente Gouda gold niet als bezwaar. Het echtpaar Schouten werkte zelf actief mee aan het vullen van het blad, maar schakelde ook derden in. Bij het Bodegraafs Nieuwsblad werkte jarenlang een wisselend aantal professionals als vaste redacteur, met een keur aan medewerkers. In de laatste tien jaar vulde journaliste Janet de Vos grotendeels de kolommen. Zij is anno 2021 freelancer bij onder meer het AD Groene Hart. Cock Karssen, dochter van oprichter Cor Karssen, levert al jarenlang (eerst aan het Bodegraafs Nieuwsblad, daarna aan KijkopBR) zeer gewaardeerde bijdragen over de historie van de gemeente.

‘Blijven nadenken’
Vanuit Graficelly werken drie vaste medewerkers aan de redactie van KijkopBR. Coördinator Sabrina den Haag zorgt voor de afstemming. Key Tengeler en Hans de Knikker verzorgen de eindredactie, waarbij eerstgenoemde ook het schrijven van een aantal artikelen voor zijn rekening neemt. Daarnaast is aan de KijkopBR een groot aantal verslaggevers en fotografen verbonden. Bert Verver, Wim de Boevère en Marlien van Leeuwen hebben van hen de meeste dienstjaren erop zitten. En ze schrijven nog steeds enthousiast! De andere verslaggevers zijn Marijke Groot, Ad van den Herik, Loes Kamer, Stefanie Peters, Lisanne van Uunen, Eke Vos-Heikens, Ans van Heck, Cock Karssen, Edith Op de Woerd. De advertentiecoördinatie wordt verzorgd door Gisela Middelkoop. Mitch Huisman is de ‘vliegende keep’ voor zowel de redactie- als advertentiecoördinator.

Elly de Knikker stelt zich daarbij steevast op als onafhankelijk uitgever. Ze geeft anderen de ruimte om te zoeken naar wat niet wordt gezegd. Elly: “Mijn basishouding is om niet iedereen op zijn woord te geloven, om zelf te blijven nadenken. En dat laatste is wat ik ook nastreef met het uitgeven van de krant. Dat we met zijn allen blijven nadenken en ons niet laten leiden door beeldvorming.”

Lokale journalistiek als rode draad
Mijn allereerste journalistieke bijdrage verscheen ergens rond 1974 in De Reeuwijker. Destijds werkte ik een wijle bij Reprocentrum De Heij. Uitgever Chris de Heij vond het een goed idee om een In Memoriam te schrijven van een overleden pastoor die jaren in Reeuwijk-Dorp had gewerkt. Aangezien de vaste redacteur overdag moest werken bij de gemeente Gouda, werd ik naar de begrafenis gestuurd, in de kerk aan de overkant. Nooit in mijn leven heb ik ooit nog zoveel aantekeningen gemaakt voor een stukje van misschien 100 woorden.

De naam van die pastoor ben ik kwijt, maar het was de opmaat naar mijn journalistieke loopbaan, die al meer dan 45 jaar voortduurt. Eerst in dienst bij Dagblad van Rijn en Gouwe, daarna bij landelijke media als Algemeen Dagblad en Elseviers Weekblad. Met uiteindelijk een eigen bureau voor journalistieke dienstverlening dat werkte voor nagenoeg alle media in Nederland, met journalistieke trips naar nagenoeg alle werelddelen. Dat was mooi en inspirerend, maar toch ben ik lokaal actief en betrokken gebleven: rond 1983-1984 heb ik op verzoek van uitgever Chris de Heij geruime tijd in de avonduren de redactie van De Reeuwijker verzorgd, vanwege ziekte van vaste redacteur Jaap van Wijk. Tussen 2008 en 2017 verzorgde mijn bedrijf de redactie van het Bodegraafs Nieuwsblad als onderdeel van een contract met de Dagbladunie. En tegenwoordig drukt de KijkopBR columns van mijn hand af. Lokale journalistiek neemt vanwege de zichtbaarheid en de herkenning voor mij een warme plek in en vormt eigenlijk door de jaren heen een rode draad in mijn loopbaan. En dat vind ik nog immer geinig.

Henri Stolwijk

Kijk op Reeuwijk in de 19e jaargang.
De Kroniek in 1971. Beeld: Cock Karssen

Advertentie

Categorieën