Gemeenteraad Voorstel voor huisvesting arbeidsmigranten haalt eindstreep niet

Bodegraven-Reeuwijk - De gemeenteraad heeft in haar extra vergadering vorige week woensdag unaniem haar steun onthouden aan het voorstel van burgemeester en wethouders voor de vestiging van twee grootschalige opvanglocaties voor arbeidsmigranten op de bedrijventerreinen Groote Wetering en Broekvelden. Onder grote publieke belangstelling trokken zowel de raad als het college het boetekleed aan over de gevolgde procedure en de slechte communicatie over de plannen. Het college krijgt van de raad vier maanden de tijd om met een nieuwe beleidsnotitie te komen, die als basis kan dienen voor toekomstige besluitvorming. Een goed communicatieplan en het betrekken van burgers, ondernemers en arbeidsmigranten daarbij is eigenlijk voor alle fracties een voorwaarde.

Het unanieme besluit van de gemeenteraad om een streep te zetten door de plannen, tekende zich op voorhand al af. Diverse fracties hadden via uitspraken in de pers al snel na de inspraakronde afstand genomen van de plannen. Voor de vergadering lag er al een motie van zes partijen (de vijf coalitiepartijen + D66) waarin werd vastgesteld dat er binnen de gemeenteraad onvoldoende draagvlak is voor het voorstel. Het college werd in de motie opgeroepen binnen vier maanden met een beleidsnotitie te komen met daarin een probleemanalyse en de kaders waaraan bij huisvesting van arbeidsmigranten moet worden voldaan.

Initiatiefnemer van de motie, SGP-fractievoorzitter Henk van der Smit, gaf als eerste zijn visie op de plannen. Hij is van mening dat de uitgangspunten onvoldoende zijn besproken en het geheel als een 'onverteerbare koude hap' is geserveerd. Daardoor is het niet goed gevallen bij de inwoners en zijn fractie. Voor de toekomst houdt hij alle opties open, maar zijn stelling is duidelijk: eerst de uitgangspunten en dan verder. Hij koppelt aan het vraagstuk ook de vraag hoe duurzaam arbeidsmigranten zijn voor onze economie en wat arbeidsmigranten betekenen voor de samenleving in de dorpen.

Puinhoop
Fractievoorzitter Remco Tijssen van oppositiepartij Burgerbelangen haalde hard uit naar het college. In de ogen van zijn fractie is de communicatie knullig geweest en heeft het college er een puinhoop van gemaakt. Bewoners en ondernemers zijn niet serieus genomen, waardoor er volgens Tijssen een proces van onduidelijkheid en schimmige deals is ontstaan. Hij vond het onduidelijk of de positieve effecten die voorzien worden voor het centrum van Bodegraven wel gerealiseerd gaan worden en kapittelde de fracties van het CDA en VVD over de wijze waarop zij hun visie in de pers hadden geëtaleerd. De vraag aan wethouder Dirk-Jan Knol hoe hij zelf terugkeek op zijn handelen, zou later door de wethouder uitvoerig worden beantwoord. De fractie verklaarde zich tegen het raadsvoorstel, maar vroeg wel om door te werken aan plannen om de slechte huisvesting van de arbeidsmigranten te voorkomen en ook overlastveroorzakers aan te pakken. Burgerbelangen diende een motie in met daarin het voorstel het dossier bij de burgemeester onder te brengen, maar toen bleek dat daar geen enkel draagvlak voor was, werd die motie ingetrokken.

Herstel vertrouwen
Namens de ChristenUnie riep Matthijs Kortleven op het vertrouwen naar de inwoners toe zo snel mogelijk te herstellen: "Haal het voorstel van tafel en ga terug naar de uitgangspunten in het raadsprogramma voor wat betreft de open bestuursstijl en transparantie." Volgens de ChistenUnie is de langdurige geheimhouding niet nodig geweest, omdat de gronden al in 2017 zijn overgedragen en speculatie dus niet meer aan de orde is. Matthijs stak ook de hand in eigen boezem en bood zijn excuses aan voor het feit dat zijn fractie niet dicht genoeg op het dossier heeft gezeten.

Goede huisvesting
Willem Zuyderduyn liet er namens de VVD geen twijfel over bestaan dat zijn partij zich wil inzetten voor een goede huisvesting van arbeidsmigranten en een goed beheer van die huisvesting. Hij is wel van mening dat bij de planvorming meerdere partijen betrokken kunnen worden en vroeg het college ook lering te trekken uit de ervaringen in andere gemeenten met huisvestingsproblematiek voor arbeidsmigranten. Ook Elly de Vries (D66) wil inzetten op een fatsoenlijke huisvesting, maar stelde vast dat er te veel vragen zijn om nu te kunnen beslissen. Voor haar is uitstel geen afstel en ze realiseert zich daarbij dat de keus voor zowel locaties als omvang niet iedereen blij kan maken. Monique Jonker (PvdA) vond in de motie te weinig over de communicatie terug en verweet zichzelf te lang te zijn meegegaan in de geheimhouding. Voor dat laatste bood ook Jan Vergeer (CDA) zijn excuses aan. Hij stelde vast dat voor dit soort oplossingen overal wel kritiek te verwachten valt, maar sprak wel uit dat zijn fractie geen steun zou geven aan de plannen voor Groote Wetering omdat de aangrenzende zeventig kopers overvallen zijn door de plannen. "Dit plan moet van tafel en we moeten via een openbaar proces verder werken," aldus Vergeer. Als laatste spreker gaf namens GroenLinks Reinoud Doeschot aan tegen het raadsvoorstel te stemmen, maar wel de doelstellingen te kunnen onderschrijven. Hij is dan ook niet tegen het inrichten van huisvestingscomplexen op enige schaal, maar uitte wel twijfels over het behalen van de beoogde effecten, onder andere ten aanzien van de leefbaarheid van het centrum. In zijn ogen faciliteert het voorstel vooral werkgevers. Hij pleit ervoor andersoortige, duurzame bedrijven aan te trekken met daarbij een duurzame relatie met de werknemers.

Laatdunkende kritiek
Na de verklaringen die door burgemeester Christiaan van der Kamp en wethouder Dirk-Jan Knol waren afgelegd, gingen in de tweede termijn de fracties vooral in op het aspect van de geheimhouding. Er waren voorstellen om dat in voorkomende gevallen nog eens goed tegen het licht te houden. Raadsbreed waren er overigens waarderende woorden voor de wijze waarop zowel de burgemeester als wethouder Knol zich over de affaire hadden uitgelaten. Deze woorden deden met name Dirk-Jan Knol erg goed, gezien de buitengewoon laatdunkende kritiek die hij de laatste weken van verschillende kanten over zich heen had gekregen en die hem persoonlijk zeer hadden geraakt. Zoals te verwachten was werd het raadsvoorstel met algemene stemmen verworpen en werd een nieuw traject ingezet door het unaniem aannemen van de motie waarin een aanzet wordt gegeven tot een nieuwe beleidsnotitie over dit onderwerp.

Verheugde bewoners
De (toekomstige) bewoners van Weideveld/Vrije Veld zijn blij met het besluit van de gemeenteraad, al zien zij de onzekerheid over de locatiekeus nog wel enige tijd voortduren. Er is dan ook nog sprake van een dubbel gevoel, omdat na de goede stap die nu is gezet, nog moet worden afgewacht hoe de vervolgprocedure loopt. Wel verklaarde een delegatie van de bewoners zich van harte bereid mee te gaan praten over het vervolg.

Tekst en beeld: Bert Verver

Oprechte excuses

Om de onrust over de huisvesting van de arbeidsmigranten weg te nemen, legde burgemeester Christiaan van der Kamp een verklaring af namens het college. Wethouder Dirk-Jan Knol bood zijn oprechte excuses aan voor de gevolgde procedure.

De door de burgemeester afgelegde verklaring luidt als volgt: "Geachte leden van de gemeenteraad, ik wil graag een kort woord tot u richten namens het college van b en w en ik richt mij eveneens tot alle inwoners, in het bijzonder de toekomstige inwoners van Vrije Veld. Precies drie weken geleden heeft het college plannen bekend gemaakt waarover veel onrust bij onze inwoners, in het bijzonder bij de toekomstige bewoners van Vrije Veld, is ontstaan.

Door de wijze waarop de plannen gepresenteerd zijn en de geheimhouding bij de voorbereiding daarvan, heeft dat bij die inwoners de indruk gegeven dat alles in kannen en kruiken was en dat zij geen mogelijkheden meer hadden voor inspraak. Door te lang vast te houden aan de geheimhouding, hebben we de rol en de positie van de gemeenteraad niet tot zijn recht doen komen en dat heeft er mede toe geleid dat bij deze inwoners de emoties hoog zijn opgelopen waarvoor het college alle begrip heeft. Dat had anders gekund en gemoeten, dit is niet de manier waarop dit college met haar inwoners om wil gaan. We hechten juist zeer veel waarde aan het aangaan van het gesprek met onze inwoners en alle betrokken partijen.
Namens het college bied ik u en de betrokken inwoners onze verontschuldigingen aan voor die gang van zaken."

Wethouder Dirk-Jan Knol begon zijn betoog met te vertellen dat hij zich goed kan voorstellen hoe de bewoners van Weideveld/Vrije Veld zich gevoeld moeten hebben door de plotselinge berichtgeving, omdat hij iets dergelijks had meegemaakt toen hij naar Reeuwijk-Dorp verhuisde. Hij ging in op het gevoerde proces met het dossier dat twee jaar geleden begon met een gesprek met ondernemers. Daarna is er een grote conferentie georganiseerd met alle belanghebbenden, onder wie Poolse arbeidsmigranten. Er zijn plannen ontwikkeld, er zijn drie raadsbijeenkomsten geweest en verschillende raadsinformatiebrieven verschenen. Dirk-Jan stelde in zijn toespraak echter vast dat daarmee echter onvoldoende invulling was gegeven aan de kaders en dat het beoogde draagvlak niet was gecreëerd. De timing van de communicatie noemde hij een 'kapitale fout' omdat die plaatsvond juist voordat de aanstaande bewoners van het Vrije Veld moesten tekenen voor de overdracht van de grond. Hij bood daarvoor oprecht excuses aan.

"Ook was onduidelijk dat dit een plan is, waarbij nog besluitvorming in de raad moet plaatsvinden. Het is ervaren als een voldongen feit," aldus de wethouder. Inhoudelijk stelde hij vast dat er op veel punten van het voorstel draagvlak is, maar dat dit niet geldt voor de locaties en de schaal van de huisvesting. De wethouder sloot af met een dankwoord aan allen die input hebben geleverd in de discussie, maar niet nadat hij in een persoonlijk woord nog had aangegeven dat de zaak hem in de afgelopen weken niet in de koude kleren is gaan zitten: "Er is veel over het college en mij heen gekomen. Ook dingen die mij persoonlijk raken. Ik begrijp dat mensen boos zijn en dat dit heeft geleid tot heftige reacties. Dat was soms pijnlijk, zeker als zelfs je integriteit in twijfel wordt getrokken. Ik wil graag dat we respectvol met elkaar in gesprek gaan. Ik zet me met de volle 100% in voor onze inwoners, het goed wonen, werken en leven in onze prachtige gemeente."

Tekst: Bert Verver