Kadernota 2022-2025: Hoe houden we het droog?

BODEGRAVEN-REEUWIJK - Bodegraven-Reeuwijk mag zich gelukkig prijzen droge voeten te hebben, terwijl in andere delen van Nederland en vlak over de grens het water door de straten stroomt. Op een ander gebied voelt de gemeente echter wel nattigheid; de raadsleden bogen zich vorige week over het water dat de gemeente financieel tot de lippen staat.

Vorige week woensdag vond de tweede bespreking van de Kadernota 2022-2025 plaats, een financieel plan van het college dat kaders moet geven aan de inkomsten en uitgaven in de komende jaren. Het is nog geen definitieve begroting - die wordt in september vastgesteld - maar geeft wel richting.

Er moeten keuzes worden gemaakt, want de gemeente staat er niet goed voor. Welke keuzes en of er wel genoeg keuzes worden gemaakt, daarover verschillende de fracties van mening. Er werden twee amendementen en maar liefst zeventien moties ingediend om de Kadernota bij te sturen.

Nog een keer onder vuur
Twee hete hangijzers in het vorige debat waren de kleine bezuiniging op het onkruidbeleid en de investering in De Kaashandel. Beide gaan door. Het onkruidbeleid krijgt een positieve draai in de vorm van stimulering van geveltuintjes. Inzake De Kaashandel vonden de meeste raadsleden dat ze zo ver in het proces niet meer konden stoppen.

Ook het personeelsbudget kwam nog eens ter tafel. Het college vroeg om een eenmalige investering van 200.000 euro, terwijl BBR, D66 en VVD eerst beter gebruik van het huidige budget wilden zien voordat ze verder zouden investeren. Wethouders Jan Leendert van den Heuvel probeerde de raadsleden van de noodzaak van de investering te doordringen met een imposante lijst aan Ruimtelijke Ordeningsprojecten die nu al vertraging oplopen vanwege een tekort aan personeel. Wethouder Dirk-Jan Knol voegde daaraan toe dat er al stappen worden gemaakt in de organisatie om beter prioriteiten te stellen. Op voorwaarde dat het geld naar Ruimtelijke Ordening ging en er concrete stappen worden gezet in de organisatiestructuur, ging de VVD akkoord en trok later BBR schoorvoetend zijn motie in. De hierop aansluitende motie van D66, BBR, PvdA en CU dat het college moet blijven nadenken over budgetten door het soms ‘anders’ te doen, werd wel aangenomen.

Beestje bij het naampje noemen
In de Kadernota werden enkele maatregelen voorgespiegeld als bezuinigingen en werd een verhoging van de OZB ‘zorgtoeslag’ genoemd. De raad vond dit niet oké. “Als het in feite lastenverhogingen zijn, noem ze dan ook zo,” zei Frank Rijkaart (VVD). “Verhoging van de belasting en tekorten op het Sociaal Domein hebben niets met elkaar te maken,” lichtte Merel van Dijk (GL) toe.

In het kader van verduidelijking werd ook de financiële norm voor 2022 verworpen. Deze norm reserveerde 200.000 euro voor aflossing van de schuld, maar om die aflossing te doen, moest geld geleend worden. Geld dat van de broekzak in de vestzak verdwijnt, kon niet rekenen op steun van de raad.

Aanvaard
Nog vier moties wisten een meerderheid in de raad te behalen. GL vroeg samen met D66 en BBR om een onderzoek of Bodegraven-Reeuwijk beter over kon stappen van Ferm Werk, die is verbonden met arbeidsmarktregio Utrecht, naar een andere organisatie die in Midden-Holland zit. Daarnaast vroeg de partij om een onderzoek naar het hoge aantal doorverwijzingen van kinderen naar specialistische zorg in verhouding tot andere gemeenten. Deze doorverwijzingen zijn namelijk de kern van het tekort op het Sociaal Domein.

Ook voor het Sociaal Domein stelde een aantal partijen met CDA voorop voor meetbare en tijdgebonden doelen uit te werken voor de geplande bezuiniging van 1,2 miljoen over 2021. Het eerste kwartaal bracht afvlakking van de kosten, maar of er ook verlaging is, wordt pas in september besproken. Wethouder Odd Wagner reageerde wat verbaasd, omdat er naar zijn idee al duidelijke afspraken stonden. Hij was echter bereid om in gesprek te gaan over wat de raad dan nog precies wilde weten.

Ten slotte kon een motie van SGP, FvO en GL om met agrariërs en natuurorganisaties een toekomstvisie te bepalen op brede steun rekenen.

Te onzeker, te veel schuld
Monique Jonker (PvdA) vond het te vroeg om goede keuzes te maken voor de komende jaren. Ze wees erop dat grote projecten zoals het Evertshuis en het afvalbrengstation nog niet waren opgenomen in de Kadernota, dat nog niet duidelijk was hoe effectief de huidige bezuinigingsmaatregelen op het Sociaal Domein zijn en dat ook de hoeveelheid geld die de gemeente van de Rijksoverheid gaat krijgen, nog niet is vastgesteld. Ze vond steun bij de fractie van BBR en D66, die aan het lijstje projecten nog het Streekmuseum, de Bodegravenboog en het Actieplan Orde en Veiligheid toevoegde. Deze drie partijen stemden daarom tegen de Kadernota.

Verder in september
De Kadernota werd aangenomen, maar de jaarrekening van 2020 was vertraagd en kon nog niet worden vastgesteld. Na de zomer wordt deze inhoudelijk behandeld en staat de raad een enorme begrotingsuitdaging te wachten. Volgens de eerste berichten krijgt de gemeente geen extra geld van het Rijk, maar juist minder - voor het Sociaal Domein zelfs 2 miljoen minder. Netto zou de gemeente 100.000 euro minder ontvangen.

Tekst: Key Tengeler