Kerkhaan en windwijzer teruggeplaatst op de NH Kerk
AlgemeenWAARDER - In het voorjaar van 2019 zijn door de fa. Scherpenzeel Transport uit Snelrewaard de kerkhaan op de toren en de windwijzer op het koorkruis van de NH Kerk in Waarder verwijderd. Deze is nu terug gezet. Dit gebeurde met behulp van een autokraan en een daarmee opgehesen manbakje.
De kerkhaan en de windwijzer werden eerder van de kerk afgehaald, omdat deze enkele jaren daarvoor bij een controle op van monumentenwacht ter sprake kwamen. Met name de staat van de vergulde bekleding was slecht. Na enig overleg heeft de Kerkvoogdij daarop besloten om zowel het torenkruis met haan en pinappel als het koorkruis met windvaan van de kerk te halen om groot onderhoud te plegen. De kosten hiervan worden deels gedragen door de Rijksdienst van Cultureel Erfgoed, omdat zowel kerk als toren een rijksmonument zijn.
De verschillende onderdelen zijn na het demonteren begonnen aan een reis langs verschillende lokale bedrijven die het benodigde onderhoud en/of restauratie tegen kostprijs of minder hebben uitgevoerd. De beide zware smeedijzeren kruiswerken zijn door de Fa. Jacob Plak in Driebruggen schoongemaakt en gestraald, waarna deze door Van Maren Coating uit Hogebrug zijn voorzien van de noodzakelijke behandelingen om beiden weer voor lange tijd weerbestendig te maken.
De windvaan van het koorkruis was rond de restauratie van de kerk al eens vervangen na stormschade en was dus nog in redelijk goede conditie. Na ook te zijn schoongemaakt is deze voorzien van de benodigde laklagen. De windvaan met de drie eenden van het wapen van Waarder en het tegengewicht zijn voorzien van bladgoud.
De pinappelbol op het torenkruis is circa 45 cm in doorsnede. Hij is vervaardigd van gesoldeerd koper, dat in twee schaaldelen om het kruis is geplaatst. Dit tere koperwerk is schoongemaakt en voorbehandeld. De solderingen van de pinappel waren door bewegen in weer en wind deels losgeraakt en zijn weer zorgvuldig hersteld. Hierna is ook de pinappel voorzien van bladgoud.
De kerkhaan is vervaardigd uit geslagen koper. Dit houdt in dat de koperen platen ooit nog handmatig zijn geplet, dus gewoon met een hamer net zo lang zijn uitgeslagen tot de gewenste dikte werd bereikt. Door vervolgens diverse lagen op elkaar te klinken werd de benodigde stevigheid voor de haan gerealiseerd. Ook werd middels deze techniek het draaipunt van de kerkhaan gevormd. Het is dus een zeer oud stukje vakkundig smeedwerk, dat helaas ook aan slijtage en corrosie onderhevig is. De haan was na lange jaren zwaar uit balans, waardoor deze altijd naar beneden keek. Hierdoor was het noodzakelijk dat op diverse plaatsen reparaties uit te voeren. Ook dit tere koperwerk is door Jacob Plak schoongemaakt en door de Fa. Lekkerkerker nabehandeld en afgewerkt met bladgoud.
Donderdagmorgen 23 april zijn de kerkhaan, de pinappel en de windwijzer met een autokraan van de Fa. Scherpenzeel weer op hun vertrouwde plekje op toren en koorkruis teruggeplaatst. De bewoners van Waarder en omgeving hebben nu in ieder geval weer een stralend middelpunt in de huidige moeilijke tijd voor zowel Kerk als maatschappij.
Tekst en beeld: Wim de Boevère
