De aanleg van de spoorlijn ging niet vanzelf

De aanleg, eind van de 19e eeuw, had heel wat voeten in de aarde gehad, alleen al omdat er problemen waren met de vele boeren wiens land doorkruist werd. De processen die hiervoor gevoerd moesten worden, dreven de ontginningskosten van het land sterk omhoog. Ook moesten er vele vee doorgangen gemaakt worden, al met al werden de kosten voor de aanleg met meer dan 100% overschreden!

door Cock Karssen

Een ander probleem was de zwakke veenlaag waarop de lijn werd aangelegd, en waarop de stations gebouwd moesten worden. Uiteindelijk kwam de lijn Leiden-Woerden in 1878 klaar en werd feestelijk geopend.

Al na een paar jaar, in 1893, kwamen er problemen met het stationsgebouw in Bodegraven, dat zo erg begon te verzakken, dat het gevaarlijk werd om zich op spoor 1 te bevinden. Een jaar later werd de situatie zo erg dat het station moest worden afgebroken. Het nieuwe station dat op dezelfde plaats werd gebouwd werd groter qua opzet. Helaas stond ook dit gebouw er niet lang, in 1911 werd het door brand verwoest. Het derde station, is het gebouw zoals wij het nu nog in grote lijnen kennen. Het was sterk afwijkend van de twee voorgangers, met een trotse toren en een deftige opgang aan de voorkant met drie stenen trappen. Voor de Bodegravers was het mooie station echter wel lastig te bereiken. De Prins Hendrikstraat die pas rond 1900 werd aangelegd, werd niet doorgetrokken naar het station, maar stopte bij een stuk grasland, waar later het Julianaplantsoen werd aangelegd. 

Ook lagen er twee waterplassen in de weg, spoorputten genoemd, die waren ontstaan bij afgraven van grond voor de aanleg van de spoorlijn en de bouw van de stations. Passagiers voor de trein moesten in het begin via de Le Coultrestraat, en Oud Bodegraven, over soms modderige wegen naar het station.

Pas na aanleg van de Spoorstaat en de Nieuwstraat werd de toegankelijkheid beter. De spoorlijn was van groot belang voor de bereikbaarheid van het dorp. Behalve voor het personenvervoer, was ook de handel zeer gebaat bij het vrachtvervoer. Vooral de kaashandel die door de komst van de kaasmarkt in 1882 snel groeide, was erg blij met de speciale wagons voor het vervoer van kaas. Aan weerszijden van het station waren laad en losplaatsen, voor kaas, kolen, stro, kippen en andere goederen.

Van stroomtrein naar elektrische trein

De rokende stoomtreinen van de eerste tijd werden later vervangen door diesels en in oktober 1950 kwam de eerste elektrische trein. De officiële opening van de geëlektrificeerde spoorlijn ging met veel feestelijk vertoon gepaard. In Bodegraven was een klein comité gevormd, met afgevaardigden van Turkenburgs zaadhandel, Andrélon, de kaashandel, de middenstand en het slachthuis. Allemaal bedrijven die veel profijt hadden van de spoorlijn. Het comité, stond samen met de burgemeester, diverse raadsleden, drommen Bodegravers, en muziekkorps ‘Soli Deo Gloria’ te wachten op de komst van de trein. Om vier uur in de middag verschenen eerst de oude stoomtreinen. Men nam afscheid van de machinisten en de stokers en na het omhangen van een grote krans op de locomotieven, stoomden beide treinen weg naar Utrecht en Leiden. Na tien minuten kwam onder groot gejuich de nieuwe elektrische trein om de hoek bij het slachthuis. Beide directeuren van de Nederlandse spoorwegen stapten uit en werden door de stationschef voorgesteld aan de burgemeester en aan het comité. Burgemeester J.J. Croles benadrukte in een plechtige redevoering het belang van de spoorlijn voor Bodegraven en vooral de vooruitgang met deze elektrificatie. Na deze toespraak, mochten Jacomientje Croles en Greetje van der Giesen kazen en bloembollen aan de beide directeuren aanbieden. 

Namens de bevolking werd ook nog een elektrische klok aangeboden die aan het stationsgebouw was aangebracht. Directeur ir. Den Hollander toonde zich duidelijk verrast door de gulle ontvangst in Bodegraven en beloofde te streven naar nog meer verbetering van de lijn zoals een dubbel spoor. Omdat de trein na 22 minuten weer moest vertrekken werden de presentjes voor de overige gasten in de trein door de opengedraaide ramen naar binnen gewerkt. De presentjes die uitgedeeld werden door meisjes van de huishoudschool, bestonden uit een kaasje, bloembollen en producten van Andrélon. Volop Bodegraven promotie! 

Vele honderden Bodegravers zwaaiden de vertrekkende trein uit onder de feestelijke tonen van het muziekkorps. De spoorlijn haalde Bodegraven uit haar isolement en heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het dorp.