Vrees voor Groningse toestanden

WAARDER - Begin maart werden inwoners van Woerden en Waarder onaangenaam verrast door het bericht dat Vermilion opnieuw een poging doet om gas te gaan winnen uit het Papekopveld. Deze keer probeert het Canadese bedrijf de gemeenten en provincies buiten spel te zetten door naar het Rijk te stappen. Inwoners vrezen voor ‘Groningse toestanden’.

door Ans van Heck

De winningslocatie ligt dichtbij Waarder, op gemeentegrond van Bodegraven-Reeuwijk. Het gasveld beslaat een oppervlakte van zo’n 63 m2 kilometer. Het wingebied ligt voor een groot deel onder de Woerdense woonwijk Molenvliet (ongeveer 10.000 inwoners) maar ook onder de A12 en onder de spoorlijn Utrecht-Leiden/Gouda.

Nadat de NAM in 1986 op het Papekopveld aardgas en olie aantrof hebben verschillende partijen geprobeerd dit veld te exploiteren maar het is nooit gelukt om alle vergunningen rond te krijgen. De boorlocatie is al jaren dan ook niet meer dan een stuk asfalt met hekwerken eromheen.

Buiten spel

Het Canadese bedrijf Vermilion is sinds 2014 eigenaar van het Papekopveld. Verschillende pogingen van Vermilion om daadwerkelijk gas te gaan winnen zijn in de loop der jaren gestrand. Verschillende gemeenten, provincies, waterschappen en de actiegroep Laat Woerden Niet Zakken protesteerden fel. Voormalig Minister van Economische Zaken Kamp veegde in 2015 de plannen van Vermilion van tafel omdat het winningsplan niet aan de wettelijke eisen voldeed.

Vermilion doet nu een nieuwe poging de vergunningen rond te krijgen door een verzoek in te dienen voor het toepassen van de rijkscoördinatieregeling (RCR). Dit houdt in dat provincies, gemeenten en waterschappen niet langer de vergunningverlener zijn, maar nog slechts de rol van adviseur hebben. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wordt dan de vergunningverlener. De Tweede Kamer heeft dan geen directe mogelijkheden meer, lagere overheden mogen nog wel adviseren, en ook burgers mogen nog steeds hun zienswijzen kenbaar maken. Echter, het enige democratische middel dat dan nog rest om vergunningen tegen te houden, is procederen.

Rijksbelang

Bij een RCR moet de minister afwegen of de gaswinning in het rijksbelang is, én of het inzetten van deze regeling doelmatiger en efficiënter is dan de normale vergunningverleningsprocedure. De minister zal tevens een besluit moeten nemen over het verlenen van toestemming voor een eventuele investering in een gaspijpleiding van Papekop naar Rijnenburg door Gasunie Transport Services.

Elias Bom van de actiegroep Laat Woerden Niet Zakken: “De vraag is of dit gasveldje bij Woerden en de nog aan te leggen gasleiding naar Utrecht van rijksbelang zijn. Vermilion kan die aanvraag indienen maar het is niet gezegd dat de minister het van rijksbelang vindt. Als hun aanvraag niet wordt gehonoreerd dan zal Vermilion de gebruikelijke bestuurlijke wegen opnieuw moeten bewandelen.”

Breed verzet

Ondertussen hebben de colleges van B&W van Woerden en Bodegraven-Reeuwijk via een raadsinformatiebrief de leden van hun gemeenteraad al geïnformeerd dat zij zich zullen blijven verzetten tegen het toepassen van de rijkscoördinatieregeling. Wethouder Jan Leendert van de Heuvel van Bodegraven-Reeuwijk: “Wij hebben altijd aangegeven tegen gaswinning te zijn. Zeker ook in het veenweidegebied, met zijn slappe bodem en bodemdaling, is gaswinning geen goed idee. Iedereen heeft kunnen zien wat de risico’s zijn van het winnen van gas en juist in deze tijd, waarin er zoveel wordt geïnvesteerd in duurzaamheid, zouden er andere alternatieven moeten zijn. Op dit moment zijn de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Woerden en Oudewater volop in gesprek met het ministerie over de huidige ontwikkelingen. Alle stappen worden nauwgezet gevolgd en zullen daar waar mogelijk worden aangevochten.”

Volgens de website van de provincie Utrecht blijft ook deze provincie zich verzetten tegen olie- en gaswinning in de regio. De provincie Utrecht richt zich op duurzame warmtebronnen om in 2040 energieneutraal, en uiteindelijk in 2050 CO2-neutraal, te zijn. Nieuwe activiteiten voor olie- en gaswinning passen daar niet bij.

Betrouwbare overheid?

Verschillende partijen in de Tweede Kamer zitten ook niet stil. Mirjam Bikker van de ChristenUnie heeft op 8 maart de staatssecretaris een tiental kritische vragen gesteld over het nieuwe plan van Vermilion. Zij wil weten hoe de staatssecretaris denkt om te gaan met het brede verzet in het gebied. Zij wijst er ook op dat het Papekopveld zich midden in een veenweidegebied ligt dat ‘zeer zakkingsgevoelig’ is. Bikker wijst ook op het belang van het garanderen van schadevergoedingen door de vergunninghouder aan woningeigenaren, ondernemers en overheden (ook op de lange termijn), mocht het tot gaswinning komen.

Vorige week heeft de Tweede Kamer helaas de moties van Sandra Beckerman (SP) en Julian Bushoff (GL/PvdA) weggestemd om omwonenden meer zeggenschap te geven bij voorgenomen mijnbouw. Dit gebeurde zelfs met grote meerderheid (117 respectievelijk 114 van de 150 stemmen). Sandra Beckerman blijft positief: “Dit betekent niet dat de strijd gestreden is! Het was immers lange tijd ook ondenkbaar dat de gaswinning uit het Groningenveld gestopt zou kunnen worden. Dat is gelukt door enorme druk van onderop. Bovendien lijkt er ook in de Kamer nu meer weerstand te ontstaan tegen gaswinning in het Groene Hart. Het zou heel goed zijn als er nieuwe acties worden opgezet vanuit de inwoners. Ik sluit me daar ook graag bij aan. Wij gaan ook in de Kamer, ondanks dat we wettelijk geen directe mogelijkheden hebben, kijken hoe we dit plan nog kunnen stoppen.”

Het wordt de komende tijd interessant om te zien of het kabinet en de hele Tweede Kamer zich de zorgen van het lokaal breed gedragen verzet zullen aantrekken. Wordt vervolgd.

Meer informatie is ook te vinden op www.laatwoerdennietzakken.nl.