Nog steeds veel zorgen over Sociaal Domein

Bodegraven-Reeuwijk - De kwartaalrapportages over het Sociaal Domein worden telkens besproken in de commissie Samenleving. Bij de recente bespreking bleek dat ondanks de gigantische inzet van vele partijen het nauwelijks mogelijk is echte ombuigingen te bereiken in dit buitengewoon ingewikkelde werkveld. Dit is, zoals iedere nieuwsvolger inmiddels wel zal weten, niet alleen het probleem van onze gemeente, ook landelijk wordt er veel over dit dossier gesproken, niet in het minst omdat de financiële tekorten schrikbarend oplopen (voor de gemeente Bodegraven-Reeuwijk al ruim 4 miljoen euro) en de resultaten vaak achterblijven bij de doelstellingen.

Eén van de grote pijnpunten binnen het Sociaal Domein is de jeugdzorg. Om de problematiek binnen dit dossier goed in beeld te brengen, heeft het bureau 'jbLorenz onderzoeken' een analyse gemaakt van de vele aspecten hiervan. Uit het cijfermateriaal blijkt dat het in Bodegraven-Reeuwijk om ruim 1000 zorgvragen gaat. Per wijk treden er echter nogal grote verschillen op en één van de aanbevelingen uit het rapport is dan ook te bezien of het mogelijk is een beleid op wijkniveau te ontwikkelen en het zorgaanbod aan te laten sluiten bij de zorgbehoefte per wijk. In de latere discussie kondigde de ChristenUnie een initiatiefvoorstel daarover aan.

Eén van de opmerkelijke gegevens uit het rapport is dat de laatste drie jaar het aantal voogdijkinderen is gestegen van 20 naar 27. Het gevolg daarvan is dat de totale kosten hiervoor zijn opgelopen van 413.259 naar 838.598 euro. Een nog grotere stijging is te zien bij de groep 'jeugdigen met een jeugdbeschermings/jeugdreclasseringsmaatregel. Het oplopen van het aantal kinderen binnen die groep wordt door de onderzoeker 'verontrustend' genoemd, omdat het aantal in drie jaar tijd steeg van 79 naar 115. Budgettair betekent dat een kostenstijging van ruim 1,1 miljoen euro. Het aantal kinderen met een zorgvraag, maar waarvoor geen specifieke maatregelen nodig zijn, steeg in diezelfde periode van 731 naar 894. De gemiddelde kosten per kind daalden echter, evenals het benodigde budget van 4.092.372 naar 3.803.143 euro.

Het rapport sluit af met een groot aantal aanbevelingen voor stappen die gezet kunnen worden om meer grip te krijgen op de jeugdhulpverlening en het terugdringen van de kosten daarvan.

Triest resultaat

De commissieleden hadden veel vragen over het Sociaal Domein. Els Oliwkiewicz (ChristenUnie) noemde de oplegnotitie een korte en bondige samenvatting van een triest resultaat. De uitstroomdoelstelling van Ferm Werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt is niet gehaald, de begroting voor de Wmo is voor het eerst niet toereikend en er is een tekort van circa 4 miljoen euro op de jeugdhulp. Als lichtpunt ziet zij dat de gemeente het relatief goed doet op het gebied van licht beschut werk en garantiebanen. Willem Zuyderduyn (VVD) vraagt zich af waarom er ook in de categorie van 'gemakkelijk bemiddelbaar' zo weinig uitstroom is. Hij wijst erop dat mensen bij Ferm Werk soms niet in de goede categorie geplaatst zijn. Reinoud Doeschot (GroenLinks) deed daarbij de suggestie dat Ferm Werk maar moet stoppen met de illusie dat ze mensen naar regulier werk kunnen brengen en deed het voorstel die taak bij SAM onder te brengen.

In het algemeen werd wel instemmend gereageerd op de wijze waarop de problematiek in de jeugdzorg in kaart wordt gebracht via een drie sporenbeleid: optimalisatie instroom, acties met jeugdbescherming en lobby voor een beter verdeelmodel van beschikbare gelden.

Lokale werk-leerlijnen

De drie betrokken wethouders Inge Nieuwenhuizen, Robèrt Smits en Kees Oskam probeerden de stroom van vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Volgens Inge Nieuwenhuizen is de Participatiewet niet echt mislukt, maar is men tot de conclusie gekomen dat de vorige wetgeving misschien nog niet zo slecht was. Op de vraag van Pieter Hogendoorn (SGP) naar de stand van zaken van het ooit gestarte buddyproject gaf zij aan dat dit helemaal opgedroogd is en dat er naar een andere aanpak wordt gezocht. Zij ziet nog wel kansen voor lokale werk-leerlijnen met name binnen de sector horeca.

Volgens Robèrt Smits wordt bij de samenstelling van het Sociaal Team gekeken naar onafhankelijkheid, expertise en effectiviteit en wordt daar ook op gemonitord. Hij verklaarde niet zo blij te zijn met de recent door de minister gedane mededeling dat hij de specialistische jeugdzorg bovenregionaal wil onderbrengen. Hij verklaarde dat de gemeente op voorhand alle mogelijkheden wil aanpakken om uithuisplaatsing van kinderen te voorkomen. Het aantal meldingen binnen het thema 'veilig thuis' is explosief gestegen. Kees Oskam weet dat onder meer aan verschuivingen binnen postcodegebieden en toenemende verwijzingen door de politie. Hij ziet daardoor de werkdruk erg toenemen.

Tekst: Bert Verver