Nog geen eenduidige visie op meerjarenbegroting

BODEGRAVEN-REEUWIJK - Vorige week woensdag spraken de leden van de commissie Bestuur & Financiën over de keuzes die moeten worden gemaakt om de meerjarenbegroting 2021-2024 sluitend te krijgen. Tot consensus kwam het niet.

In een maar liefst drie uur durende beschouwing gaven de commissieleden hun visie op de koers die bij de verschillende onderdelen van de begroting moet worden gevaren. Zij deden dit aan de hand van de Keuzenotitie, een palet aan opties die het college heeft samengesteld. Tot een eensluidende mening kwam de commissie niet. De fracties doen nog een schriftelijke ronde, zodat ze in een vergadering op 28 oktober een gemeenschappelijke inbreng kunnen leveren voor de behandeling van de begroting door de raad op 11 november.

Grote lijnen
Er moeten keuzes worden gemaakt om tot een bezuiniging te komen van 1,9 miljoen euro op het sociaal domein (arbeidsparticipatie, WMO en jeugdzorg) en 800.000 euro op exploitatie-uitgaven. De bezuinigingen op het sociaal domein liggen eigenlijk voor alle fracties het gevoeligst, omdat daarmee de hulp aan de meest kwetsbaren in de samenleving in het gedrang kan komen. Reinoud Doeschot (GroenLinks) was de eerste spreker. Hij was van mening dat bezuinigen mogelijk is. Hij stelde vast dat de kosten in onze gemeente twee keer zo snel zijn gestegen als in vergelijkbare gemeenten. “Dan is er wel iets mis,” aldus de woordvoerder van GroenLinks. Hij zag als oplossing onder andere het minder snel verwijzen naar maatwerkvoorzieningen, maar voelde niet veel voor kortingen op subsidies voor maatschappelijke organisaties binnen dit werkveld. Elly de Vries (D66) vond ook dat er nog eens goed naar de inzet van die korting gekeken moest worden. Nico de Heij (CDA) wilde graag van wethouder Wagner horen waar híj de bezuinigingen vandaan wilde halen. De meeste andere fracties verzetten zich ook niet tegen de bezuinigingen op het sociaal domein. Er werd wel nadrukkelijk aandacht gevraagd voor preventie en een verbetering van de werkwijze van het sociaal team.

Monique Jonker (PvdA) dacht er toch wat anders over. Zij noemde de overdracht van de taken van het rijk naar de gemeenten een ‘mislukt experiment’. Zij kondigde een motie aan om de landelijke partijen op te roepen in ieder geval de zware jeugdzorg weer nationaal te regelen. Zij was het volstrekt oneens met de bezuinigingen en zou zelfs extra geld willen zien voor de omvorming van het sociaal team en de werkwijze daarvan. Ook Robin Borg (BBR) had zo zijn twijfels over de aanpak. Zijn partij gelooft sterk in preventieve maatregelen en denkt niet dat de oplossing ligt in het teruggaan naar het wettelijk kader. Eerst bezuinigen en dan kijken wat er overblijft, noemde hij de verkeerde route. Ook had hij grote twijfels of de beoogde bezuiniging van 750.000 euro op Ferm Werk wel realistisch is. Financieel wethouder Dirk-Jan Knol begreep die gedachte wel, maar uit een latere reactie van wethouder Inge Nieuwenhuizen bleek wat meer optimisme.

Geen verhoging OZB woningen
Het gemeentelijke beleid is om de OZB niet méér te verhogen dan met het inflatiepercentage (dit jaar 1,4 procent). In tijden van financiële nood kun je daarover altijd een discussie verwachten, omdat de OZB een van de belangrijkste belastingen is waar de gemeente zelf invloed op kan uitoefenen. Politiek ligt het echter gevoelig, zeker de OZB voor woningen. Toch durfde Elly de Vries het namens D66 aan om voor te stellen de OZB op woningen met 2,5 procent extra te verhogen, om met dat geld andere voorzieningen in stand te houden. Die verhoging zou 200.000 euro opleveren en zou per huishouden 20 euro kosten. Het voorstel kreeg echter weinig bijval en zal waarschijnlijk de eindstreep niet halen, mede omdat de gemeente al een vrij hoge OZB voor woningen hanteert. Anders ligt dat voor de OZB voor niet-woningen (in het algemeen bedrijfspanden). Binnen de fracties was weinig weerstand te bespeuren om dat tarief wel wat op te trekken, al werd van enkele kanten wel de suggestie gedaan dat gefaseerd aan te pakken.

Meer over de OZB voor niet-woningen leest u op hier.

Groot aantal mogelijkheden: kansrijk of ontraden
Hoewel niet alle fracties zich even uitvoerig uitspraken over alle onderdelen van de keuzenotitie (dat zal nog schriftelijk gebeuren), passeerden een groot aantal mogelijkheden de revue. Zo was het opvallend dat Reinoud Doeschot wel mogelijkheden zag de hondenbelasting weer opnieuw in te voeren. Niet iedereen stond daarover te juichen, maar helemaal kansloos lijkt dat idee, dat netto zo’n 75.000 euro kan opbrengen, zeker niet.

Minder kans is dat er steun komt voor een bezuiniging van 65.000 euro op het vervolg van het centrumplan voor Bodegraven. De ideeën daarover vielen niet in goede aarde bij wethouder Inge Nieuwenhuizen, die erop wees dat daardoor de plannen voor de Oude Markt zouden vervallen en geen oplossing kon worden gevonden voor de dringende parkeerproblemen in het centrum.

De verhoging van de toeristenbelasting maakt meer kans. Dat kan 50.000 euro opbrengen. “De tijd is daar rijp voor,” vond Els Oliwkiewicz (ChristenUnie), en het ziet er naar uit dat andere fracties het daar mee eens zijn. Dat lijkt ook het geval bij het voorstel om het onderzoek naar toeristische vaarroutes van de begroting te halen.

Aan de andere kant raadde wethouder Odd Wagner het voorstel om de verplaatsing van het kaasmuseum uit te stellen af. Daar lopen al gesprekken over tussen de besturen van dat museum en het streekmuseum Oudheidkamer Reeuwijk. Ook de suggestie om het jongerencentrum Loose End in Reeuwijk-Brug te sluiten wees hij van de hand. Hij wil daar graag ruimte houden voor ambulant jongerenwerk en over het gebruik lopen constructieve gesprekken.

Vanuit de commissie werd weinig druk gezet om verder te bezuinigen dan de voorgenomen 50.000 euro op de grote post ‘beheer openbare ruimte’. Dat kwam wethouder Kees Oskam goed uit, want hij benadrukte dat verdere bezuinigingen ten koste zouden gaan van de kwaliteit. De uitgespaarde kosten zouden later toch weer terugkomen. Suggesties om meer dan de beoogde 15.000 euro te bezuinigen op sport werden door wethouder Dirk-Jan Knol ontraden, omdat een bezuiniging van 15.000 euro voor de sport al een substantieel bedrag is. De kans dat het kort geleden verhoogde bedrag voor het muziekonderwijs weer gekort wordt, is reëel. Een korting op de subsidie van het Evertshuis naar het niveau van 2017 (275.000 euro) lijkt op dit moment niet haalbaar, omdat los van de begroting er een onderzoek loopt naar de toekomst van het cultureel centrum

Hoe de voorstellen precies zullen uitpakken, wordt duidelijk in de vergadering van 28 oktober, maar de laatste schermutselingen, al dan niet voorzien van moties of amendementen, zullen in de raad van 11 november plaatsvinden.

Tekst: Bert Verver