‘De verkiezing is geslaagd als alles gladjes verloopt’

BODEGRAVEN-REEUWIJK - Toen op vrijdag 7 juli de stekker uit kabinet Rutte IV werd getrokken, zullen op veel gemeentehuizen de alarmbellen zijn gaan rinkelen, want volkomen onverwachts moesten er weer voorbereidingen getroffen worden voor nieuwe Tweede Kamerverkiezingen op een toen nog onbekende datum. En daar komt veel bij kijken, bleek wel tijdens een gesprek met projectleider Luca Frantzen en Peter Breedveld, lid van het vierkoppige team dat in Bodegraven-Reeuwijk aan de lat staat voor de organisatie.

door Bert Verver

Voor Luca en Peter, die respectievelijk als informatieadviseur en plaatsvervangend griffier werkzaam zijn bij de gemeente, is het de eerste keer dat zij de verkiezingskar trekken. Beide waren al wel eerder vanuit hun vakgebied betrokken bij de organisatie. 

Volgens Luca kwam het bericht van de nieuwe verkiezingen toch een beetje als een schok midden in de vakantietijd. “Gelukkig waren wij beide nog aanwezig en konden we daardoor na het weekend gelijk met elkaar om tafel om te bespreken hoe we de organisatie zouden aanpakken. We hadden al een training gehad met het oog op de Europese verkiezingen in juni 2024. Om het juiste tijdpad uit te zetten moesten we natuurlijk wel wachten tot de datum van de verkiezing was vastgesteld.” Peter voegt daaraan toe dat niet alles opnieuw bedacht hoefde te worden. “Er ligt uit voorgaande jaren een draaiboek klaar dat houvast biedt en vanuit het ministerie krijg je instructies op het gebied van wet- en regelgeving. Ook de leveranciers van het drukwerk en van de opleidingen komen met informatie, zodat je goed beslagen ten ijs kunt komen.”

Toegankelijkheid

Vooral voor Luca betekende het dat er geschoven moest worden in de taken die zij binnen haar afdeling moest uitvoeren. Sommige projecten zijn doorgeschoven, andere zijn door collega’s overgenomen. Gemiddeld is zij de laatste vier maanden zo’n twee dagen per week met de organisatie bezig geweest. “Zodra de datum bekend was, hebben we contact gelegd met de achttien stembureaus die we gebruikelijk afhuren. Gelukkig waren die allemaal op 22 november beschikbaar, want je vindt niet zo gemakkelijk een alternatief. De bureaus moeten voldoen aan de richtlijnen van het Rijk, waarbij vooral gelet wordt op de toegankelijkheid. Bij ons zijn zestien stembureaus goed toegankelijk voor mensen met een beperking en bij de andere twee bureaus wordt het ter plekke opgelost.”

Genoeg vrijwilligers

De stembureaus worden bemenst door vrijwilligers die een vergoeding krijgen. Zo krijgt de voorzitter voor een hele dag een vergoeding van 250 euro, een stembureaulid 100 euro voor een halve dag plus tellen en een teller 50 euro. In veel gemeenten is het een probleem om de bezetting rond te krijgen, maar volgens de enthousiaste organisatoren levert dat in onze gemeente geen problemen op. Veel ervaren krachten hebben zich al aangemeld via de gemeentelijke website of een speciaal ingericht digitaal portaal. De benodigde 240 vrijwilligers waren dan ook redelijk snel gevonden.

Stemhokjes en meer

In de aanloop naar de verkiezingen moet veel aandacht besteed worden aan het verzorgen van drukwerk. Terecht geeft Peter aan dat je je daarbij geen fouten kan permitteren. “Wij moeten zelf zorgen voor de kieslijsten, de stembiljetten en de stempassen. Daarnaast zorgen we voor de stemhokjes, de bekende bussen en rode potloden, posters met richtlijnen en de routeaanduidingen. Voor de plaatsing kunnen we gelukkig een beroep doen op onze eigen buitendienst. Die collega’s zorgen later ook voor het transport van de kliko’s met stembiljetten naar het gemeentehuis en het opruimen van de stemlokalen.”

De bekende posterborden buiten worden door een commercieel bedrijf geplaatst op de door de gemeente aangewezen plaatsen. “Al met al is het toch een vrij kostbare aangelegenheid voor de gemeente, want in de begroting is er 125.000 euro voor gereserveerd en het Rijk geeft daar geen compensatie voor.”

Stand-by

Op de verkiezingsdag zelf staat het verkiezingsteam stand-by. Luca: ”Wij gaan in ieder geval alle stembureaus langs en via een speciale voorzittersapp zij wij bereikbaar voor vragen en het oplossen van problemen. Om de paar uur wordt doorgegeven hoeveel mensen gestemd hebben en aan de hand daarvan kunnen we bepalen of het betreffende stembureau voldoende kieslijsten heeft. ’s Avonds komen alle voorzitters hun processen-verbaal inleveren en de controle daarvan behoort ook tot onze taak.”

De dag na de verkiezingen is er een openbare zitting van het gemeentelijke stembureau. Dit ambtelijke bureau let vooral scherp op mogelijke verschillen in tellingen en regelt zo nodig een hertelling. “Op vrijdag moet alles ingeleverd worden op het hoofdstembureau in Leiden, waarna wij het hele proces evalueren.”

Duidelijk is dat het voor het jonge, nieuwe team een flinke uitdaging is om alles in goede banen te leiden, maar Luca en Peter hebben er alle vertrouwen in dat het goed komt. “Voor ons zijn de verkiezingen geslaagd als alles gladjes is verlopen en wij met de opgedane ervaring in januari weer aan de slag kunnen met de Europese verkiezingen in juni.”