Er werd veel hulp verleend tijdens en na de oorlog

In onze dorpen was de bereidheid om hulp te verlenen aan mensen in moeilijkheden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, groot.

door Cock Karssen

In ‘De Kroniek’ van mei 1955 schrijft oud verzetsman C.G. Karssen daar het volgende over:’een weerstandsnest is Bodegraven en omgeving, zeker niet geweest maar de enkele verzetsmensen hebben nooit alleen gestaan. Kapitalen zijn bijeen gebracht om de verschillende verzetsacties te steunen. Honderden hebben hun deuren opengezet om onderduikers te herbergen, al was daar hier een aanzienlijk risico aan verbonden. Het aantal mensen dat openlijk of om eigen voordeel met de bezetter heeft samengewerkt, was uiterst gering. Het overgrote deel van de bevolking was en bleef zich volkomen Nederlands voelen, en liet dat goed merken.

Bezoek Mussert

Een goed moment in dit opzicht is de dag geweest waarop Mussert, als hoofd van de N.S.B. een bezoek aan Bodegraven zou brengen. De grote leider kwam zelf, sprak in het Beursgebouw tot zijn getrouwen en op de Markt stonden luidsprekers opgesteld om de ‘scharen’ buiten ook te kunnen laten genieten. De Bodegravers hadden, zonder afspraak, echter ’s morgens hun boodschappen gedaan en toen Mussert achter een groot muziekkorps door de straten marcheerde waren deze uitgestorven, en bij veel huizen waren zelfs de gordijnen dicht gedaan. Ook de Nieuwe Markt was volledig verlaten, alleen een verdwaald varken van boerderij Veelenturf, luisterde naar de luidsprekers. Maar nog veel sterker openbaarde zich de goede Bodegraafse geest overal waar het op helpen aankwam. 

Inzameling van geld en goederen

Onmiddellijk na de capitulatie in 1940 werd een enorme geld en goedereninzameling gehouden voor het getroffen Rotterdam. Wij gaven toen nog uit onze overvloed, maar ook toen wij het zelf moeilijk hadden werd er ruim gegeven voor hen die het slechter hadden. Zoals bij de voedsel inzamelingen voor de ongelukkigen in de Duitse kampen, speciaal voor hen in het beruchte kamp Vucht, waar regelmatig via het Rode Kruis voedsel heen ging. Dan waren er de acties voor de Nederlandse oorlogsgewonden die veel steun kregen, en waarvan een aantal een dag in Bodegraven werden onthaald, op 17 september 1941. Ook niet te vergeten te massale hulp, opgezet in enkele uren aan de Rotterdammers die over de Rijksweg naar Duitsland werden vervoerd. Dan de hulp via de heer Van Diepen aan de vele doortrekkers opzoek naar voedsel in de Hongerwinter, ook voor hen was er altijd eten, verzorging en onderdak. 

Hulp aan onderduikers

Na de spoorweg staking in september 1944, waaraan ook de Bodegraafse spoorwegmensen deelnamen, werd ook aan deze mensen hulp gegeven door hen gastvrij te laten onderduiken, zij kregen waar nodig kleding en voedsel. Ook kregen zij, clandestien, via de Landelijke Onderduik Organisatie hun salaris doorbetaald.’ Tot zover dit verhaal uit 1955.

Bodegraven en Reeuwijk hebben echter ook na de bevrijding laten merken het hart op de juiste plaats te hebben: men kwam er al snel achter dat sommige plaatsen in de Bommelerwaard in de laatste oorlogsmaanden volledig verwoest waren, waarna men besloot de plaats Ammerzoden en Well te gaan helpen. Vijf weken na de bevrijding werd er een grote inzameling gehouden waarbij 40.000 gulden werd ingezameld! Maar daar bleef het niet bij. Er werden ook veel goederen ingezameld: 12.595 stuks goederen waaronder 1181 stuks meubilair, 4092 stuks huishoudelijke artikelen, schoenen, baby artikelen, kleding, bedden en tapijten, aan alles was daar gebrek. Ook werden er 125 katten heen gestuurd om de muizenplagen tegen te gaan.

Ook ging men helpen met de wederopbouw, en werden de boeren gesteund door er 250 koeien heen te brengen. Dit is maar een greep uit deze hulpverlening die voor Ammerzoden heel belangrijk is geweest. Op bijgevoegde foto zien wij de puinhopen in deze plaats voor de opbouw.